Radyonun Demokratikleştirilmesinde Yeni Bir Olanak: İnternet Radyoculuğu

• Main Author: Ersoy Soydan
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ankara Haci Bayram Veli University 2016-10-01
• Series: İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi
• Subjects: Radyo, İnternet, İnternet Radyoculuğu, Demokratikleşme
• Online Access: http://iletisimdergisi.hacibayram.edu.tr/site/index.php/IKAD/article/view/243

<p>Radyonun yazılı basından sonra geniş kitlelere seslenen en eski kitle iletişim aracı olduğu kabul edilmektedir. Radyo, 1920-1960 yılları arasında da en yaygın kitle iletişim aracı olmuştur. Radyo yayınlarının başlamasıyla birlikte işlevi de sorgulanmaya başlamıştır. Özellikle radyo yayınlarının hükümetin denetiminde olduğu Avrupa ülkelerinde yayın kuruluşları maddi açıdan hükümetlere bağımlı olmuş, bu durum doğal olarak hükümetlerin radyo yayınlarına karışması sonucunu doğurmuştur. Uzun yıllar boyunca Avrupa'da radyoculuk alanında devlet tekeli olduğu için toplumun büyük bir kesimi radyoda kendisine yeterince yer bulamamıştır. Hükümetlerin denetimindeki radyo yayıncılığına karşı muhalefet ve işlevinin değiştirilmesi talebi ise çok geçmeden dillendirilmeye başlamıştır. Örneğin Alman yazar Bertolt Brecht daha 1932 yılında radyonun işlevinin değiştirilerek demokratikleştirilmesi gerektiğini, yani radyoyu bir iletim aygıtı olmaktan çıkarıp, iletişim aygıtına dönüştürmek gerektiğini söylemiştir.</p><p>1950’li yıllardan sonra televizyonun yaygınlaşmasıyla birlikte radyonun insan yaşamındaki yeri kaçınılmaz olarak gerilemiştir. Bunun sonucu olarak ta tüm dünyada “<em>radyo öldü mü</em>?” tartışması yaşanmıştır. Ancak korsan yayınlarla başlayıp devlet tekellerinin yıkılmasıyla sonuçlanan alternatif radyo akımı daha önce radyodan sesini duyuramayan toplulukların seslerini duyurabilmesini ve radyonun demokratikleşerek yeniden gündeme gelmesini sağlamıştır. Radyonun demokratikleştirilmesi tartışması internetin yaygınlaşmasıyla birlikte bir kez daha gündeme gelmiştir. İnternet teknolojisi radyodan sesini duyurmak isteyen herkesin son derece basit ve ucuz bir şekilde dünyanın dört bir tarafına sesini duyurmasını sağlayarak, radyonun daha önce olmadığı kadar demokratikleşmesinin yolunu açmıştır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmış, radyonun icadı ve gelişimi, radyoyu demokratikleştirme arayışları,  internet radyoculuğunun özellikleri ve sunduğu yeni olanaklar anlatılmaya çalışılmıştır. İnternet radyoculuğunun radyonun demokratikleştirilmesinde yeni bir olanak olduğu sonucuna varılmıştır. </p>