Bir Hadisçi Olarak Erzurumlu Lütfullah Efendi ve Tefsîrinde Rivayetleri Sunma Metodu

• Main Authors: Fuat Karabulut, Mücahit Elhuut
• Format: Article
• Language: Arabic
• Published: Atatürk University 2019-06-01
• Series: İlahiyat Tetkikleri Dergisi
• Subjects: lütfullah efendi; râmûzu’t-tahrir ve’t-tefsir; hadith; trustworthy; mustalahu’l-hadith; râmûzu’t-tahrîr ve’t-tefsîr; hadis; sahîh; mustalahu’l-hadis; لطف الله أفندي; راموز التحرير والتفسير; الحديث; صحيح; مصطلح الحديث
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilted/issue/46594/533817?publisher=atauni
• ISSN: 2458-7508; 2602-3946

Son dönemlerde yazılan tefsirlerin neredeyse tamamı rivayet ve dirayet ilimlerinin ikisini de mezcetmektedirler. Durum böyle olunca kitap müelliflerinin, hadis ilimleri müellifler arasındaki konumları farklılık arz etse de hadis ilmini bilmeleri kaçınılmazdır. Bu tefsirlerden birisi de Erzurumlu Lütfullah Efendi’nin “Râmûzu’t-Tahrîr ve’t-Tefsîr” isimli tefsiridir. Lütfullah Efendi, bu tefsirini Beyzâvî’nin Tefsiri ve diğer bazı tefsirler üzerine bina etmiş ve tefsirinde çok sayıda rivayete yer vermiştir. Ancak Beyzâvî’nin metodunu takip etmeyi zorunlu görmediği gibi sadece onda bulunan rivayetlerle yetinmeyen Lütfullah Efendi, rivayetlerin sunumunda çeşitlilik gösteren bir metod kullanmıştır. Bu çalışmada, hadisçiliğini ve bu ilim dalındaki rolünü ortaya koymak için, onun bir hadis âlimi olarak şahsiyetini, hadis elde etmek için yaptığı rihlelerini ve bu alanda yazdığı eserlerini vermeye çalışacağız. Bundan sonra, en geniş eserinde –ki bu da tefsiridir- hadisteki yetkinliğine binaen hadisleri kullanması ve tefsirinde hadisleri verme metodunu sunmaya çalışacağız.