معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم

مفسران به دلیل اختلاف‌نظر در مقام خلیفه در ذیل آیه «انی جاعل فی الأرض خلیفه» (بقره/30) دیدگاه‌های متفاوتی را مطرح کرده‌اند. پندارهای تفسیری آنان در مواردی چون حقیقت مصداق خلیفه و مستخلف عنه، گوناگون است. این نوشتار تلاش کرده است، به استناد بافت کلامی آیات و قواعد ادبیات عرب و قراینی نظیر برهان عقلی،...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: فهیمه جمالی راد, سهیلا پیروزفر, مهدی جلالی
Format: Article
Language:fas
Published: Payame Noor University 2018-03-01
Series:Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
Subjects:
Online Access:http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_4952_a5ad83eea88b03001feb5d557daf0e19.pdf
id doaj-0a1f8fd55c5c4c2db272f00094b7446f
record_format Article
spelling doaj-0a1f8fd55c5c4c2db272f00094b7446f2020-11-25T01:44:55ZfasPayame Noor UniversityPizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān2322-38042538-614X2018-03-01621531744952معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریمفهیمه جمالی راد0سهیلا پیروزفر1مهدی جلالی2استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان تهراندانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهددانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهدمفسران به دلیل اختلاف‌نظر در مقام خلیفه در ذیل آیه «انی جاعل فی الأرض خلیفه» (بقره/30) دیدگاه‌های متفاوتی را مطرح کرده‌اند. پندارهای تفسیری آنان در مواردی چون حقیقت مصداق خلیفه و مستخلف عنه، گوناگون است. این نوشتار تلاش کرده است، به استناد بافت کلامی آیات و قواعد ادبیات عرب و قراینی نظیر برهان عقلی، روایات صحیحه، ادعیه و تاریخ صدر اسلام، مدلول واژه خلیفه را روشن و نشان دهد که با اثبات تقیید و تخصیص آیات، مقام خلافت تنها برای انبیاء و ائمه علیهم‌السلام است و تعمیم خلافت به تمام ابناء آدم علیه‌السلام جایز نیست. از سوی دیگر این مقاله تبیین نموده که مستخلف عنه خدای متعال نیست بلکه انبیاء و ائمه اطهار علیهم‌السلام یکی پس از دیگری هستند و شرافت مقام خلیفه نیز به دلیل مستخلِف و معطی آن است و کاربرد اندک ترکیب خلیفة الله در متون روایی، اضافه معنوی است که حرف جرّ «من» و یا «ل» در تقدیر دارد.http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_4952_a5ad83eea88b03001feb5d557daf0e19.pdfخلیفة اللهمستخلِفمستخلَفٌ عنهخلیفهالمیزان
collection DOAJ
language fas
format Article
sources DOAJ
author فهیمه جمالی راد
سهیلا پیروزفر
مهدی جلالی
spellingShingle فهیمه جمالی راد
سهیلا پیروزفر
مهدی جلالی
معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم
Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
خلیفة الله
مستخلِف
مستخلَفٌ عنه
خلیفه
المیزان
author_facet فهیمه جمالی راد
سهیلا پیروزفر
مهدی جلالی
author_sort فهیمه جمالی راد
title معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم
title_short معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم
title_full معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم
title_fullStr معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم
title_full_unstemmed معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم
title_sort معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم
publisher Payame Noor University
series Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
issn 2322-3804
2538-614X
publishDate 2018-03-01
description مفسران به دلیل اختلاف‌نظر در مقام خلیفه در ذیل آیه «انی جاعل فی الأرض خلیفه» (بقره/30) دیدگاه‌های متفاوتی را مطرح کرده‌اند. پندارهای تفسیری آنان در مواردی چون حقیقت مصداق خلیفه و مستخلف عنه، گوناگون است. این نوشتار تلاش کرده است، به استناد بافت کلامی آیات و قواعد ادبیات عرب و قراینی نظیر برهان عقلی، روایات صحیحه، ادعیه و تاریخ صدر اسلام، مدلول واژه خلیفه را روشن و نشان دهد که با اثبات تقیید و تخصیص آیات، مقام خلافت تنها برای انبیاء و ائمه علیهم‌السلام است و تعمیم خلافت به تمام ابناء آدم علیه‌السلام جایز نیست. از سوی دیگر این مقاله تبیین نموده که مستخلف عنه خدای متعال نیست بلکه انبیاء و ائمه اطهار علیهم‌السلام یکی پس از دیگری هستند و شرافت مقام خلیفه نیز به دلیل مستخلِف و معطی آن است و کاربرد اندک ترکیب خلیفة الله در متون روایی، اضافه معنوی است که حرف جرّ «من» و یا «ل» در تقدیر دارد.
topic خلیفة الله
مستخلِف
مستخلَفٌ عنه
خلیفه
المیزان
url http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_4952_a5ad83eea88b03001feb5d557daf0e19.pdf
work_keys_str_mv AT fhymhjmạlyrạd mʿnạsẖnạsykẖlyfhdrqrậnḵrym
AT shylạpyrwzfr mʿnạsẖnạsykẖlyfhdrqrậnḵrym
AT mhdyjlạly mʿnạsẖnạsykẖlyfhdrqrậnḵrym
_version_ 1725026316416188416