اثر دو گونه قارچ میکوریزا و سطوح مختلف اسیدهیومیک و کودهای شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

• Main Authors: حمیده ویسی, غلامرضا حیدری, یوسف سهرابی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2016-07-01
• Series: بوم شناسی کشاورزی
• Subjects: تعداد دانه در طبق; عملکرد دانه; فسفر; کودهای شیمیایی و درصد روغن
• Online Access: https://agry.um.ac.ir/article_35557_783d50516181b5e619984830ff8a85b7.pdf
• ISSN: 2008-7713; 2423-4281

کاربرد نهاده‌های شیمیایی در کشاورزی ممکن است از طریق اثرات منفی بر میکروارگانیسم‌های خاک، به کاهش حاصلخیزی آن منجر شود. در این رابطه تلاش‌های زیادی برای یافتن راه‌های مناسب به منظور ارتقاء کیفیت خاک و محصولات کشاورزی انجام شده است. یکی از این راهکارها به کار بردن کودهای آلی و کودهای زیستی می باشد. لذا به منظور بررسی اثرات قارچ میکوریزا در سطوح مختلف اسید‌هیومیک و کودهای شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان (Helianthus annuus L.) (اوروفلور) این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان در سال زراعی 91-1390 اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول کود شیمیایی شامل نیتروژن و فسفر در سه سطح صفر، 50 و 100 درصد (صفر درصد معادل عدم کاربرد کود، 50 درصد معادل 5/37 کیلوگرم اوره و 25 کیلوگرم کود سوپرفسفات تریپل و 100 درصد معادل 75 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 50 کیلوگرم در هکتار کود سوپرفسفات تریپل) که در کرت های اصلی جای گرفت و فاکتور دوم قارچ میکوریزا در دو سطح (G. intraradices و G. mosseae) و فاکتور سوم اسید‌هیومیک در سه سطح صفر، هشت و 16 کیلوگرم در هکتار که در کرت های فرعی قرار گرفتند. صفاتی که در این آزمایش اندازه گیری شدند شامل عملکرد دانه، ارتفاع ساقه، قطر طبق و تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و درصد روغن دانه بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل کود شیمیایی و میکوریزا بر درصد روغن، وزن هزار دانه و تعداد دانه در طبق معنی دار بودند. بیشترین درصد روغن دانه با کاربرد قارچ G. mosseae در سطح مصرف 100 درصد کود شیمیایی و کمترین درصد آن با کاربرد قارچ G. intraradices و بدون مصرف کود شیمیایی به دست آمد. اثر متقابل کود شیمیایی و اسیدهیومیک نیز بر صفات درصد روغن، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه معنی دار بودند. اثر متقابل میکوریزا و اسیدهیومیک نیز بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه معنی دار بود. سطح دوم اسید‌هیومیک و قارچ G. intraradices، به طور معنی داری از بیشترین میزان عملکرد دانه برخوردار بود. اثر متقابل سه گانه کود شیمیایی، اسیدهیومیک و میکوریزا نیز بر درصد روغن، عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار بود. نتایج این پژوهش نشان داد که قارچ های مایکوریزا و سطوح مختلف اسیدهیومیک موجب افزایش درصد روغن، عملکرد و اجزای عملکرد می شوند.