Biologiczne skutki stresu oksydacyjnego wywołanego działaniem pestycydów

• Main Author: Emilia Grosicka-Maciąg
• Format: Article
• Language: English
• Published: Index Copernicus International S.A. 2011-06-01
• Series: Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej
• Subjects: pestycydy; stres oksydacyjny; utlenienie białek i DNA; nowotworowe; choroby neurodegeneracyjne; peroksydacja lipidów; bezpłodność
• Online Access: http://journals.indexcopernicus.com/fulltxt.php?ICID=948816

Pestycydy są powszechnie stosowane do ochrony roślin, produktów roślinnych, a także są wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu. Zaliczane są do związków szkodliwych. Mimo istniejących rygorystycznych kontroli ich stosowania istnieje duże ryzyko, że pestycydy oraz ich pochodne mogą przedostawać się do środowiska naturalnego zanieczyszczając wodę, glebę i żywność, stanowiąc tym samym zagrożenie dla zdrowia człowieka. Prowadzone badania w wielu ośrodkach naukowych koncentrują się na wyjaśnieniu mechanizmów działania pestycydów. Toksyczność pestycydów może być związana m.in. z indukcją stresu oksydacyjnego i nagromadzeniem się wolnych rodników w komórce. Długotrwały, bądź nasilony stres oksydacyjny jest szkodliwy dla komórki, ponieważ wywołuje zaburzenia jej metabolizmu. Prowadzić to może do powstania trwałych zmian w strukturze białek, lipidów i DNA. W wyniku utlenienia wiele białek może utracić lub zwiększyć swoją aktywność, a także tworzyć agregaty mogące hamować systemy odpowiedzialne za ich degradację, co sprzyja nagromadzeniu się zmienionych białek w komórkach. Wzrost utleniania lipidów komórkowych wywołuje uszkodzenia i depolaryzację błon cytoplazmatycznych. W wyniku działania wolnych rodników tlenowych na cząsteczkę DNA dochodzi do powstania licznych uszkodzeń oksydacyjnych (uszkodzeń pojedynczych zasad azotowych, pęknięć nici DNA, tworzenia adduktów). Stres oksydacyjny wymieniany jest jako jedna z przyczyn chorób neurodegeneracyjnych (choroba Alzheimera, Parkinsona) i nowotworowych, a także bezpłodności.