İç Anadolu alkali feldispat granit ve alkali feldispat siyenitlerinin feldispat hammadde potansiyelinin incelenmesi

• Main Authors: Kıymet DENİZ, Yusuf Kağan KADIOĞLU
• Format: Article
• Language: English
• Published: General Directorate of Mineral Research and Exploration 2019-04-01
• Series: Bulletin of the Mineral Research and Exploration
• Subjects: Alkali feldspar granite; syenite; orthoclase; albite; raw material; glass; ceramic; Central Anatolia; Alkali feldispat granit; siyenit; ortoklaz; albit; hammadde; cam; seramik; İç Anadolu
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bulletinofmre/issue/36480/438197?publisher=mta

Alkali feldispat granitler fazla oranda feldispat ve kuvars içermeleri nedeniyle cam ve seramik sanayisine hammadde sağlayan başlıca kaynaklardandır. Granit kayalarının yanı sıra alkali feldispat siyenit kayaları da yüksek orandaki feldispat ve feldispatoyid içerikleriyle hammadde olma potansiyeline sahiptirler. Bu nedenle İç Anadolu Kristalen Karmaşığı (İAKK)’nda yer alan Ağaçören İntrüzif Takımı (AİT) (Kalebalta, Yıldırımlı, Çerkezuşağı, Çatalçeşme, İbrahimbeyli, Deliler, Ekecik, Sipahiler, Camili, Yaylak, Namlıkışla), Hacılı (Sarıhacılı), Cefalık, Behrekdağ, Terlemez civarındaki alkali feldispat granitler ile Bayındır, Hamit ve İdişdağı takımlarındaki alkali feldispat siyenitler incelenmiştir. Bu kayalarda fazlaca bulunan alkali feldispat, plajiyoklaz ve kuvars minerallerinin cam ve seramik üretiminde hammadde olma potansiyelinin araştırılması çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu kayaların alkali element ve demir içerikleri dünya granitleriyle karşılaştırıldıklarında, yüksek alkali element içerikli ve nispeten daha düşük Fe2O3 değerlerine sahip oldukları belirlenmiştir. Fe2O3 değerlerinin daha çok mafik ve manyetit gibi serbest (bağımsız) minerallerden kaynaklandığı belirlenmiştir. Feldispatlarda K2O %14’ün üzerinde ve FeO ise %0.05’ten az oranda görülmesi bölgedeki kayaların seramik sanayiinde yüksek potansiyele sahip olduklarını göstermektedir. AİT’deki alkali feldispat granitler feldispat hammadde potansiyeline sahip olmalarına karşın ana kütle içerisinde dayklar şeklinde bulunmalarından dolayı düşük rezerve sahiptir. Hacılı, Cefalık, Behrekdağ, Terlemez, Bayındır, Hamit ve İdişdağı takımları dayk yerine kütleler halinde bulunduğundan, iyi kalitenin yanında yüksek rezerve sahip feldispat potansiyeli taşımaktadırlar.