PALİMPSEST KAVRAMI VE MEKANSAL DÖNÜŞÜM

• Main Author: Banu APAYDIN
• Format: Article
• Language: English
• Published: Istanbul Aydın University 2019-04-01
• Series: The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication
• Subjects: palimpsest; mekansal dönüşüm; yeniden kullanım; mekan
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tojdac/issue/44330/547778?publisher=deniz-yengin

Yapıların silinen ve yeniden yazılan belleği aslında toplumun kültürel kimliğidir. Yani bize aittir.Geçmişi ve geleceği birbirine bağlayan, yaşanmışlık izlerinin tümü yapıların palimpseste uğramışhafızasıdır. Palimpsest, teknik bir terim olmasına rağmen yüklendiği anlam bakımından eski veyeninin iç içe geçmesi, izlerin tümüyle aradan çekilmemesi, bir anlamda iki ruhun bir bedende hayatbulması olarak yorumlandığından tıpkı bir bellek gibi tanımlanmakta ve yeni bir deyime dönüşerekbirçok alanda söz konusu belleği tanımlamak için kullanılmaktadır. Yeniden kullanım, mekansalkullanımın dönüşümüyle ifadesini bulur. Bu bakımdan, dönüştürülen mekanlar ile palimpsest arasındazaman-mekan, anlam ve iletişim anlayışı açısından benzerlikler bulunmaktadır. Gelişim ve değişimiçerisinde olan toplumsal yapının, yeni biçimsel oluşumları izlemesi, farklı anlayış ve kültüre sahipkullanıcılar, farklı koşul ve gereksinimler, çevre standartları, yapı standardı ve mekânsal düzendedeğişimler ve gelişimler meydana getirmektedir. Yeniden kullanımda mekanın niteliği öncelikkazanmakta, işlevsel eskimenin yanında fiziksel eskimenin de olduğu durumlarda zaman, mekan veyaşam izleri korunarak, mekanda karşıt bir anlatım dili kullanılarak malzeme ve yapım tekniği ileeski-yeni kontrastlığı yaratmak aslında birer palimpsesttir. Günümüzde dönüştürülen mekanlar içinpalimpsest tanımı mekanın ve İstanbul gibi kentlerde üst üste yazılıp silinen ve kurulabilen belleği ilepalimpsest ifadesi karşımıza çıkmaktadır.