ЗАВХАН АЙМГИЙН ЭКОСИСТЕМИЙН ТӨЛӨВ БАЙДЛЫН СУДАЛГААНЫ ЯВЦ, ҮР ДҮНГЭЭС

• Main Authors: Н Нарантуяа, З Цогт, И Н Сафронова
• Format: Article
• Language: English
• Published: Mongolian Academy of Sciences 2016-11-01
• Series: Proceedings of the Mongolian Academy of Sciences
• Subjects: ойн хэвшинж, тайгажуу ой, цармын ой, ургамалжил, экосистем, талхлагдал, хэвшил, бүлгэмдэл, байгалийн нөхөн сэргэлт
• Online Access: https://www.mongoliajol.info/index.php/PMAS/article/view/689
• ISSN: 2310-4716; 2312-2994

<p>Энэхүү өгүүлэлд Завхан аймгийн нутагт явуулсан “Завхан аймгийн ой, хээрийн экосистемийн төлөв байдал, нөлөөллийн үнэлгээ” судалгааны үр дүнг тусгав. <br />Судалгаагаар мод нилэнхүйд нь огтлолсны нөлөөгөөр мод огтолсон талбайн гадаргуугын усны урсац хаврын улиралд 10-80 дахин, зуны улиралд 2-10 дахин ихэсч, хөрс эвдэрч, ойн ургамалжил нуга, хээрийн ургамлаар солигдон ойн сэргэн ургалтанд таагүй нөлөө бүрдэж байгааг тогтоов. <br />Завхан аймгийн нутагт тайгажуу ба цармын бүслүүрийн ой тархаж, тэнд алаг өвс-ритид хөвд, ритид хөвд, алирс-ритид хөвд, сорвоо-ритид хөвд, улалж ритид хөвд, алирс-нэрс-аулакомниум хөвдөт хэвшинжийн шинэсэн ой зонхилж байна. <br />Төв Хангайн ойн насны бүтэц нийлмэл, байгалийн аясаараа солигдсон насны 2-3 үе удмаас тогтдог ба судалгааны талбайд тоологдсон модны 50-иас илүү хувь нь 230-310 насных байна. Иймд тухайн бүс нутагт түүвэрлэх огтлолтыг ашиглах нь зүйтэй юм. <br />Хээрийн экосистемийн судалгаанаас үзэхэд, Завхан аймагт хээрийн нэг хэвшинж, өндөр уулын хээр, уулын хээр, нугын хээр, хуурай хээр, цөлөрхөг хээр, цөлийн хээр гэсэн 6 дэд хэвшинжид хамаарсан 20 хэвшил тодорхойлж, мал хэт бэлчээрлэлтийн нөлөөгөөр талхлагдсан байдлыг аргазүйн дагуу үнэлж, Завхан аймгийн хэмжээнд хээрийн экосистемийн ашиглалт 3 баллын буюу экосистемийн нөлөөллийн дунд үнэлгээнд хамрагдаж байгааг тогтоов. 30 гаруй жилийн туршид атаршсан газрын ургамалжил шарилж-хиагт болон үетэн-шарилж-хиагт бүлгэмдэл болон байгалийн аясаар нөхөн сэргэж буйг судлан илрүүлэв.</p>