Poglądy Klementyny z Tańskich Hoffmanowej 1798–1845 w refleksji uczennic. Zarys zagadnienia

• Main Author: Monika Stankiewicz-Kopeć
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ignatianum University Press 2016-12-01
• Series: Studia Paedagogica Ignatiana
• Subjects: klementyna z tańskich hoffmanowa; narcyza żmichowska; kobiety; edukacja; program wychowania kobiet polskich; wiek xix
• Online Access: https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/SPI/article/view/11676

<p class="stresczenietekstpolSTRESZCZENIE">Klementyna Hoffmanowa z domu Tańska (1798–1845) przez pięć lat (1826–1831 r.) pracowała jako nauczycielka „nauki moralnej” w Instytucie Rządowym Wychowania Płci Żeńskiej (Instytucie Guwernantek) oraz na związanej z nim Pensji Wzorowej. Do grona jej uczennic należała m.in. Seweryna Duchińska z domu Żochowska, 1°v. Pruszakowa (1816–1905). Pruszakowa – poetka, publicystka, tłumaczka – wydawała pismo „Rozrywki dla Młodocianego Wieku”, gdzie zamieściła kilkudziesięciostronicowy życiorys Hoffmanowej (1856, t. 1–2). Wśród uczennic Tańskiej znalazła się również Teodozja Papi z domu Gałęzowska (1810–1887). Kilkanaście lat po jej śmierci na bazie wspomnień Teodozji jej córka, pisarka Jadwiga Papi (1843–1906) poświęciła Tańskiej jeden z rozdziałów powieści <em>Klementyna. Powieść dla dorastających panien osnuta na tle życia Klementyny z Tańskich Hoffmanowej</em> (1905). Jednak szczególna rola przypadła najbardziej znanej z uczennic Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, wspomnianej Narcyzie Żmichowskiej<strong> </strong>(1819–1876), autorce kontrowersyjnego eseju <em>Słowo przedwstępne do dzieł dydaktycznych Pani Hoffmanowej </em>(1876). Pozostawione przez uczennice Klementyny z Tańskich Hoffmanowej opinie i refleksje mają rozmaity charakter. Są wśród nich tzw. „ego-dokumenty”, m.in. życiorysy/biografie (Pruszakowa), ale także artykuły, opracowania krytyczno-literackie (Żmichowska) oraz formy powieściowe (Papi).</p>