el-Hakîkatu’ş-şer‘iyye ve cuzûruha’l-lugaviyye bi nazari’lmütekellimîn: Mefhûmu'l-îmâni billâhi nemûzecen

• Main Author: Hasan El-hattaf
• Format: Article
• Language: Arabic
• Published: Atatürk University 2018-06-01
• Series: İlahiyat Tetkikleri Dergisi
• Subjects: kelam; hakikat; mecaz; dil; i̇man; i̇slam; eşari ekolü; kalam; truth; metaphor; language; faith; islam and asha’riya; كلام; الحقيقة; المجاز; اللغة; الإيمان; الإسلام; الكفر
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilted/issue/37956/407212?publisher=atauni

Kelamcılar Nezdinde Şeri Hakikat ve Dilsel Kökleri: Allah’a İman Kavramı Üzerinden Bir ÖrnekŞeri hakikate farklı açılardan bakılmıştır. Usulcüler, dilciler ve kelamcılar şeri hakikat hakkında görüşlerini dile getirmişlerdir. Burada bizi ilgilendiren husus ise kelamcıların görüşüdür. Şeri hakikate bakış açısında Ehli sünneti temsil eden Maturidi ve Eşari ekolü ile Mutezile ekolü arasındaki ihtilaf açıktır. Mutezile ekolü şeri hakikati dil kurallarından tamamen ayırmıştır. Çünkü din, şeri hakikate önceden bulunmayan yeni anlamlar yüklemiştir. Eşari ve Maturidi ekolü ise şeri hakikat için dili temel almıştır. İbn- Hazm ise anlam açısından Eşari ekolüne ön yargılı olmakla beraber Mutezile ekolüne daha yakındır. Bu farklılığın üzerine ‘iman ve amelle alakası’ noktasında bir ihtilaf meydana gelmiştir. Mutezile ekolü ve Hariciler ameli, imandan bir parça saymışlardır, bu da Haricileri tekfir etmeye kadar götürmüştür. Mutezile ekolünde ise ‘İki makam ve mekân arasında bir mekân’ demelerine yol açmıştır. Ehli sünneti temsil eden Maturidi ve Eşari ekolünde ise bunun aksine amel, imanın tamamlayıcısıdır. Bu araştırmada bunu ele alacağız.