اثر دفعات تزریق سلنیوم و ویتامین E در اواخر آبستنی بر متابولیسم هورمون‌های تیروئیدی، فراسنجه‌‌های بیوشیمیایی خون میش‌ها و عملکرد بره‌ها پس از تولد

• Main Authors: زهرا پناهی درچه, حسن علی عربی, عباس فرح آور, مصطفی ملکی, هادی یزدانی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2018-03-01
• Series: پژوهشهای علوم دامی ایران
• Subjects: بستنی; بره; سلنیوم; میش; ویتامین e
• Online Access: https://ijasr.um.ac.ir/article_36046_2ef5627dd176ac5e79f378c8012e607c.pdf
• ISSN: 2008-3106; 2423-4001

هدف بررسی اثر دفعات تزریق سلنیوم و ویتامین E در اواخر آبستنی بر عملکرد بره‌ها و فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون میش‌ها بود. تیمارها عبارت بودند از: 1) فقط جیره پایه دریافت کرد (شاهد)، 2) یکبار شکل تزریقی سلنیوم و ویتامینE (ای+سلنیوم) در 9 هفته قبل از زایمان دریافت نمود، 3) دوبار تزریق ای+سلنیوم در 9 و 6 هفته قبل از زایمان دریافت نمود، 4) سه بار تزریق ای+سلنیوم در 9 و 6 هفته قبل از زایمان و یک هفته بعد از زایمان دریافت نمود. عملکرد بره‌ها، فراسنجه‌های لیپیدی سرم مانند تری‌گلیسرید، کلسترول، VLDL، LDL، HDL، آنزیم‌های ASTو CPK و عناصر آهن (Fe)، مس (Cu) و روی (Zn) و غلظت هورمون‌های T4 و T3 اندازه‌گیری شد. شش هفته قبل از زایمان در تیمار 2 غلظت T4 کاهش و نسبت T3 به T4 و غلظت Zn افزایش یافت. یک هفته بعد از زایمان، در تیمار 2 و 3 نسبت به تیمار 1 غلظت T3 و نسبت T3 به T4 افزایش و غلظت Zn و AST کاهش یافت. در تیمار 3 غلظت HDL افزایش و LDL کاهش یافت. غلظت Fe در تیمار 3 کمتر از تیمار 1 و 2 بود. غلظت Cu بین تیمارها تفاوتی نداشت. دو هفته بعد از زایمان، غلظت T3 و نسبت T3 به T4 بالاتر از سایر تیمارها بود. غلظت تری‌گلیسرید، کلسترول و LDL، AST و CPK در تیمار 4 کمتر و غلظتHDL نسبت به تیمار 1 و 2 بالاتر بود اما تفاوتی بین تیمار 3 و 4 وجود نداشت. غلظتFe ، Znو Cu در تیمار 3 و 4 کمتر از تیمار یک بود. وزن تولد بره‌ها، وزن یک و دو هفتگی تفاوتی نداشت. وزن 45 روزگی و افزایش وزن روزانه در تیمارهای 2، 3 و 4 بالاتر از تیمار یک بود اما افزایش وزن روزانه بین تیمار‌های 2، 3 و 4 تفاوتی نداشت. به طور کلی حداقل یک و حداکثر دوبار تزریق سلنیوم و ویتامین E در اواخر دوره آبستنی برای بهبود تعادل هورمون‌های تیروئیدی، تنظیم متابولیسم چربی و بهبود عملکرد بره‌ها کافی و ضروری می‌باشد. به طور معنی داری کاهش و نسبت T3 به T4 و همچنین غلظت Zn افزایش یافت (05/0 >P). فراسنجه های لیپیدی، AST، Fe و Cu تحت تاثیر قرار نگرفت. یک هفته بعد از زایمان، غلظت T4 در تیمار 3 نسبت به تیمار 1 و 2 به طور معنی داری کمتر بود اما غلظت T3 و همچنین نسبت T3 به T4 در تیمار 2 و 3 نسبت به تیمار 1 بیشتر بود. غلظت TG، Chol و VLDL-C بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت اما در تیمار 3 غلظت HDL-C بالاتر و LDL-C کمتر از سایر تیمارها بود. غلظت Zn و AST در تیمار 2 و 3 کمتر از تیمار 1 بود. غلظت Fe در تیمار 3 کمتر از تیمار 1 و 2 بود. غلظت Cu بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت. دو هفته بعد از زایمان، غلظت T4 در تیمار 4 به طور معنی داری کمتر و غلظت T3 و همچنین نسبت T3 به T4 بالاتر از از سایر تیمارها بود. غلظت TG، Chol و LDL-C، AST و CPK در تیمار4 کمتر و غلظتHDL-C نسبت به تیمارهای 1 و 2 بالاتر بود اما تفاوتی بین تیمارهای 3 و 4 وجود نداشت. غلظت Fe، Zn و Cu در تیمار 3 و 4 کمتر از تیمار 1 بود اما تفاوتی بین تیمارهای 1 و 2 دیده نشد. در بره ها وزن تولد، وزن یک و دو هفتگی تفاوت معنی داری نشان نداد. وزن 45 روزگی و افزایش وزن روزانه در تیمارهای 2، 3 و 4 به طور معنی داری بالاتر از تیمار 1 بود اما افزایش وزن روزانه بین تیمار های 2، 3 و 4 تفاوتی نداشت. به طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد حداقل یک و حداکثر دو بار تزریق سلنیوم و ویتامینE به میش ها در اواخر دوره آبستنی، جهت بهبود تعادل هورمون-های تیروئیدی، تنظیم متابولیسم چربی و همچنین بهبود عملکرد رشد در بره های متولد شده کافی و ضروری می باشد.