ارزیابی عملکرد تخمینگرهای هوشمند در مدلسازی سه‌بعدی کانسار آهن "شهرک" بیجار

• Main Authors: فرزانه حسینی, حمیدرضا همتی آهویی, غلام‌رضا کریمی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Imam Khomeini International University 2017-11-01
• Series: Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī
• Subjects: تخمین ذخیره; منطق فازی; شبکه عصبی; کانسار آهن شهرک
• Online Access: http://jmre.journals.ikiu.ac.ir/article_1266_efe980f3663217bf84182f89cdf1636a.pdf

بکارگیری روش‌های توانمند در تخمین ذخیره ماده معدنی نقش مهمی را در ارزیابی، طراحی و برنامه‌ریزی‌های معادن ایفا می‌کند. با توجه به مشکلات و مسایل ایجادشده در زمینه‌ استفاده از روش‌های معمول مانند کریجینگ برای تخمین عیار در معادن، در این پژوهش کارایی تخمینگرهای هوشمندی چون شبکه عصبی و منطق فازی به ‌منظور تخمین ذخیره کانسار آهن شهرک بیجار مورد بررسی قرار گرفت. در این کانسار داده‌ها از نوع گمانه­اند. به این منظور داده‌های 9 حلقه گمانه برای فرآیند تخمین ذخیره استفاده شدند. درروش تخمین فازی ابتدا داده‌ها به روش فازی میان مرکز (F.C.M) خوشه‌بندی‌ شده و سپس عیار در مرکز هر خوشه محاسبه می­شود. به کمک این اطلاعات و در نظر گرفتن یک کنترل عیار فازی مناسب، عیار در نقاط موردنظر تخمین زده شد. در روش شبکه عصبی، برای­ارزیابی­ شبکه­ طراحی‌شده، ابتدا­ داده‌های چند چاه به ‌طورکامل­ به‌عنوان داده‌های­ مجموعه­ اعتبارسنجی­ انتخاب می‌شوند و بقیه گمانه‌ها­ برای­ مجموعه­ داده‌های­آموزشی­ در نظرگرفته خواهند شد.­ پس ­از­ آموزش­ شبکه­ عصبی­ به وسیله بقیه­ داده‌ها،­ صحت­ تخمین داده­های­ اعتبارسنجی 80 درصد به دست­ آمد. نتایج بیانگر قابلیت تعمیم­دهی و کارایی محاسباتی بالاتر روش شبکه عصبی نسبت به روش دیگر در زمینه تخمین ذخیره کانسار بود.