بررسی آثار عوامل موثر بر شکاف تولید در اقتصاد ایران

• Main Authors: سید عبدالمجید جلائی اسفندآبادی, علیرضا شکیبایی, مهدی نجاتی, مسلم انصاری نسب
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Tabriz 2017-01-01
• Series: Quarterly Journal of Applied Theories of Economics
• Subjects: ادوار تجاری; چرخه‌‏های طرف تقاضا; فیلتر هودریک-پرسکات; مدل مارکوف-سوئیچینگ; آزمون علیت هیسائو
• Online Access: http://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_5794_e6c4f30f1d2e937fa20d6a7e5b0b82e0.pdf

با توجه به جایگاه تولید در اقتصاد، نوسانات آن بر بخش‌‏ها و عاملان اقتصادی تاثیر بسزایی داشته، از این رو شناخت علل ایجاد ادوار تجاری از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا در پژوهش حاضر به استخراج ادوار تجاری و بررسی نحوه و اندازه تاثیر چرخه‏‌های متغیرهای تقاضای کل در ایجاد ادوار تجاری در اقتصاد ایران برای دوره 1393-1338 پرداخته شده است. در این راستا ابتدا با فیلتر هودریک-پرسکات و سپس مدل مارکوف-سوئیچینگ به استخراج و بررسی ادورا تجاری پرداخته شده که نتایج حاکی از عدم تقارن در چرخه‏‌های تولید در ایران داشته، نتایج احتمالات رژیم‌های رونق و رکود نیز نشان از آن دارد که چرخه‌‏های رکود نسبت به چرخه‏‌های رونق هرچند با شدت کم، از احتمال بالاتر برخوردار بوده و در دوره طولانی‏‌تر اتفاق افتاده‌‏اند. در ادامه با استفاده از شاخص‌‏های مورد نظر و استفاده از آزمون علیت هیسائو به بررسی رابطه چرخه‏ متغیرهای طرف تقاضا و ادوار تجاری پرداخته شده است. نتایج نشانگر آن است که سه متغیر مصرف، سرمایه‏‌گذاری و مخارج دولت، همگی متغیرهایی هم‏زمان و هم جهت با ادوار تجاری بوده و رابطه علیت هر سه متغیر با ادوار تجاری دو طرفه بوده است. اما تراز تجاری متغیری موخر و خلاف جهت ادوار تجاری بوده و علیت تنها از سمت تراز تجاری به سوی ادوار تجاری وجود دارد.