CZY CIAŁO MOŻE BYĆ ŚWIĄTYNIĄ DUSZY? PARARELIGIJNY WYMIAR DUCHOWOŚCI HATHA-JOGI

• Main Author: Krzysztof Konecki
• Format: Article
• Language: English
• Published: Wydawnictwa AGH 2013-12-01
• Series: Studia Humanistyczne AGH
• Subjects: ciało, cielesność, joga, hatha-joga, praktyka jogi, religią parareligia, konstruowanie tożsa¬mości, sekularyzacja, socjologia duchowości, duchowość
• Online Access: https://journals.agh.edu.pl/human/article/view/863

<p>Celem artykułu jest analiza teoretyczna zjawiska hatha-jogi w formie, w której występuje w świecie zachodnim. Praktyka współczesnej hatha-j ogi zostanie zanalizowana w kontekście kilku teorii, by można było zrozumieć jej aktualne miejsce i rolę w społeczeństwie i kulturze zachodniej. Wykorzystane zostaną również własne badania empiryczne, które szerzej zostały opisane w pracy <em>Czy ciało jest świątynią duszy? Współczesna praktyka jogi jako fenomen psychospołeczny </em>(Konecki 2012). Na problematykę hatha-jogi można spojrzeć z perspektywy koncepcji <strong>modernizacji, </strong>której podlegało i podlega nasze społeczeństwo. Jednak interesującą wizją może być również perspektywa <strong>„subiektywizacji religijności". </strong>Jednostka obecnie sama wybiera z szerokiego spektrum praktyk duchowych określone elementy i konstruuje swoją własną religię typu <strong><em>fu</em></strong><strong><em>ń</em></strong><strong><em>on. </em></strong>Jednostki we współcze­snym świecie nie przestają zatem poszukiwać transcendencji i zrozumienia spraw ostatecznych. Poszukują ich w innych obszarach i religiach bądź tradycjach filozoficznych i kulturowych niż te, w których byli wychowani. Proces subiektywizacji prowadzi do prywatnych poszukiwań duchowych nakierowanych również na <strong>ciało </strong><strong>jednostki</strong><strong>, </strong>czego wyrazem może być wartość zdrowia, dobrostanu psychicznego i emocjonalnego, przeżycia hedonistycznego, poszukiwań sytuacji ekstremalnych i ryzykownych (np. sporty ekstremalne czy wspinaczka wysokogórska). Przykładem tego typu duchowych poszukiwań we współczesnym zachodnim świecie jest także hatha-joga, będąca pochodzącą z Indii praktyką <strong>pracy nad ciałem, </strong>w której przypadku, wykonując określone pozycje ciała buduje się dobrostan psychiczny, a często i duchowy. Tezy teoretyczne zawarte w artykule są głównie konsekwencjąpięcioletnich badań <strong>etnograficznych </strong>autora w świecie społecznym hatha-jogi. Tezy te są interpretowane także w świetle kilku teorii socjologicznych, by maksymalnie zwiększyć ich moc wyjaśniającą.</p>