Rus İşgalinden Sonra Erzurum ve Van Vilayetlerinde Zirai Problemler ve Bu Problemlere Çözüm Arayışları (1918-1920)

• Main Author: Tahsin AYDOĞAN
• Format: Article
• Language: English
• Published: Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi 2018-11-01
• Series: Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi
• Subjects: erzurum; van; tohum; ziraat; seed; agriculture
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/40363/482531?publisher=vakanuvis
• ISSN: 2149-9535; 2636-7777

Dört yıl süren Birinci Dünya Savaşı’nın etkilediği coğrafyalardan biri de hiç şüphesiz Doğu Anadolu’dur. Birinci Dünya Savaşı’nın ilerlediği yıllarda bölgenin büyük oranda savaş alanına dönüşmesi bölgede sosyo-ekonomik sorunların ve mekânsal tahribatın daha fazla hissedilmesine neden olmuştur. Doğu Anadolu’nun jeostratejik ve sosyo-ekonomik açıdan önemli vilayetleri Erzurum ve Van ise, söz konusu sorunlardan ve tahribattan nasibini fazlasıyla almıştır. Diğer doğu vilayetlerinden farklı olarak her iki vilayetin hem Rus işgaline hem de Ermeni zulmüne maruz kalması, yaşanan problemlerin çözümünü bir hayli zorlaştırmıştır. Savaş ve işgal yılları sonrasında, vilayetlerdeki yaşamın normale dönmesi için gereken faaliyetler içinde en hayati olanı zirai faaliyetler olmuştur. Vilayetlerin yöneticileri zirai faaliyetlerdeki sorunların çözümünü diğer sorunlardaki gibi kolayca zamana yayma imkanı bulamamıştır. Ziraat meselesi iaşe temininde sürekliliğin belirleyicisi olduğundan, Erzurum ve Van’a atanan valiler için ziraatla ilgili konular hep öncelikli olmuştur. Bu kapsamda işgalin bittiği 1918 yılında iki vilayetin zirai durumu ve ziraatında yaşanan problemlerin araştırılması önemlidir. “Zirai faaliyetlerin yeniden başlaması ve geliştirilmesi için merkezi-yerel ve askeri idarenin tutumu nasıldır?”, “Ziraatın geliştirilmesinde en fazla uğraş gerektiren konu nedir?”, “Problemlerin halledilmesinin önündeki engeller nelerdir?”, sorularına arşiv kayıtları ve dönemin kaynakları temelinde cevap aranmıştır.