گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزول
نحوه استفاده قرآنپژوهان از اسباب نزول، تأثیر مهمی در فهم آیات قرآن دارد. با مراجعه به آثار تفسیری و علوم قرآنی، شاهد طیف وسیعی از انواع مواجهه با اسباب نزول هستیم که درک و تبیین آن، مستلزم توجه به مبانی نظری است. این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی به دنبال گونهشناسی و نقد رویکردهای مبنایی به اسباب نز...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Alzahra University
2020-03-01
|
| Series: | تحقیقات علوم قرآن و حدیث |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://tqh.alzahra.ac.ir/article_4606_0f9c1ec47b4176628096ecde82862163.pdf |
| id |
doaj-6ebede5517e7495480f3227d6bba1d14 |
|---|---|
| record_format |
Article |
| spelling |
doaj-6ebede5517e7495480f3227d6bba1d142021-05-22T07:23:02ZengAlzahra Universityتحقیقات علوم قرآن و حدیث2008-26812476-616X2020-03-01171639010.22051/tqh.2020.29984.27534606گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزولمحمد جمال الدین خوش خاضع0استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)نحوه استفاده قرآنپژوهان از اسباب نزول، تأثیر مهمی در فهم آیات قرآن دارد. با مراجعه به آثار تفسیری و علوم قرآنی، شاهد طیف وسیعی از انواع مواجهه با اسباب نزول هستیم که درک و تبیین آن، مستلزم توجه به مبانی نظری است. این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی به دنبال گونهشناسی و نقد رویکردهای مبنایی به اسباب نزول است. رویکردهای مبنایی در مواجهه با روایات سبب نزول را می‌توان بر اساس میزان گرایش نسبی آن‌ها به متن قرآن یا بافت فرهنگی اجتماعی، به دو رویکرد قرآن‌محور و ادبی ـ تاریخی تقسیم کرد. در این میان برخی از اندیشمندان با پایبندی به منقولات و نیز چارچوب‌های سنتی شکل‌گرفته در حوزه اسباب نزول، با مبنای اهتمام به میراث گذشتگان، در عمل مدافع رویکرد سومی هستند که در این مقاله از آن با عنوان رویکرد سنتی یاد شده است. تکرار نظرات گذشتگان بدون کمترین ارزیابی نوآورانه و خطر اعتقاد به عدم جاودانگی قرآن، به ترتیب مهمترین نقدها به دو رویکرد سنتی و ادبی ـ تاریخی است. اما رویکرد قرآن‌محور، نسبت به دو رویکرد پیشگفته، بیشترین گسست میان نظریه و عمل را در مواجهه با روایات سبب نزول در پی داشته است. به گونه‌ای که طرفداران این رویکرد برای فهم برخی آیات، چاره‌ای جز مراجعه و استناد به روایات سبب نزول نداشتهاند. از آسیب‌های این گسست میان نظریه و عمل، عدم التزام عملی به بایستههای سندی و متنی نقل روایات سبب نزول بوده است.https://tqh.alzahra.ac.ir/article_4606_0f9c1ec47b4176628096ecde82862163.pdfاسباب نزولرویکرد سنتیقرآنمحورادبی تاریخیتاریخگذاری |
| collection |
DOAJ |
| language |
English |
| format |
Article |
| sources |
DOAJ |
| author |
محمد جمال الدین خوش خاضع |
| spellingShingle |
محمد جمال الدین خوش خاضع گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزول تحقیقات علوم قرآن و حدیث اسباب نزول رویکرد سنتی قرآن‌محور ادبی تاریخی تاریخگذاری |
| author_facet |
محمد جمال الدین خوش خاضع |
| author_sort |
محمد جمال الدین خوش خاضع |
| title |
گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزول |
| title_short |
گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزول |
| title_full |
گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزول |
| title_fullStr |
گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزول |
| title_full_unstemmed |
گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزول |
| title_sort |
گونه شناسی انتقادی رویکردهای مبنایی به اسباب نزول |
| publisher |
Alzahra University |
| series |
تحقیقات علوم قرآن و حدیث |
| issn |
2008-2681 2476-616X |
| publishDate |
2020-03-01 |
| description |
نحوه استفاده قرآنپژوهان از اسباب نزول، تأثیر مهمی در فهم آیات قرآن دارد. با مراجعه به آثار تفسیری و علوم قرآنی، شاهد طیف وسیعی از انواع مواجهه با اسباب نزول هستیم که درک و تبیین آن، مستلزم توجه به مبانی نظری است. این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی به دنبال گونهشناسی و نقد رویکردهای مبنایی به اسباب نزول است. رویکردهای مبنایی در مواجهه با روایات سبب نزول را می‌توان بر اساس میزان گرایش نسبی آن‌ها به متن قرآن یا بافت فرهنگی اجتماعی، به دو رویکرد قرآن‌محور و ادبی ـ تاریخی تقسیم کرد. در این میان برخی از اندیشمندان با پایبندی به منقولات و نیز چارچوب‌های سنتی شکل‌گرفته در حوزه اسباب نزول، با مبنای اهتمام به میراث گذشتگان، در عمل مدافع رویکرد سومی هستند که در این مقاله از آن با عنوان رویکرد سنتی یاد شده است. تکرار نظرات گذشتگان بدون کمترین ارزیابی نوآورانه و خطر اعتقاد به عدم جاودانگی قرآن، به ترتیب مهمترین نقدها به دو رویکرد سنتی و ادبی ـ تاریخی است. اما رویکرد قرآن‌محور، نسبت به دو رویکرد پیشگفته، بیشترین گسست میان نظریه و عمل را در مواجهه با روایات سبب نزول در پی داشته است. به گونه‌ای که طرفداران این رویکرد برای فهم برخی آیات، چاره‌ای جز مراجعه و استناد به روایات سبب نزول نداشتهاند. از آسیب‌های این گسست میان نظریه و عمل، عدم التزام عملی به بایستههای سندی و متنی نقل روایات سبب نزول بوده است. |
| topic |
اسباب نزول رویکرد سنتی قرآن‌محور ادبی تاریخی تاریخگذاری |
| url |
https://tqh.alzahra.ac.ir/article_4606_0f9c1ec47b4176628096ecde82862163.pdf |
| work_keys_str_mv |
AT mḥmdjmạlạldynkẖwsẖkẖạḍʿ gwnhsẖnạsyạntqạdyrwyḵrdhạymbnạyybhạsbạbnzwl |
| _version_ |
1721430764392808448 |