بررسی عملکرد و شاخص‌های تحمل به خشکی در کشت خالص و مخلوط ژنوتیپ‌های گندم نان تحت تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن

• Main Authors: سارا حسینی, علی بهپوری, احسان بیژن زاده, محمدصادق تقی زاده, منوچهر دستفال
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Birjand 2021-06-01
• Series: Environmental Stresses in Crop Sciences
• Subjects: ارقام گندم; تنش آبی; شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل; کشت مخلوط ردیفی
• Online Access: https://escs.birjand.ac.ir/article_1626_0791d021ee2a87306090ccae9e7de732.pdf
• ISSN: 2383-3084; 2383-3084

به­ منظور بررسی اثرات تنش آبی و کود نیتروژن بر عملکرد و شاخص‌های تحمل به خشکی در سامانه کشت مخلوط ژنوتیپ­های گندم نان (Triticum aestivum L.)، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب در سال زراعی 97-1396 به اجرا درآمد. رژیم رطوبتی در دو سطح مطلوب (بر اساس نیاز آبی گیاه تا پایان دوره رشدی، آبیاری انجام شد.) و تنش آبی (قطع آبیاری آخر فصل از مرحله گلدهی به بعد انجام گردید که برای اعمال تنش آبی پس از 50 درصد ظهور سنبله­ها آبیاری تا برداشت قطع گردید.)، سامانه­ کشت در چهار سطح شامل کشت خالص (رقم سیروان، خلیل و لاین (S- 92-19) و کشت مخلوط (رقم سیروان+ رقم خلیل+ لاین S- 92-19)، فاکتور کود نیتروژن نیز در سه سطح (120،80 و 160 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) در این آزمایش مورداستفاده قرار گرفتند. بر اساس نتایج این آزمایش، حداکثر مقدار عملکرد دانه در شرایط تأمین رطوبت مطلوب به میزان 7742.7 کیلوگرم در هکتار در سطوح کودی 120 کیلوگرم در هکتار در کشت مخلوط ژنوتیپ ­ها به دست آمد. عملکرد دانه در کشت مخلوط ژنوتیپ­ ها نسبت به کشت خالص هر یک از ارقام خلیل، سیروان و لاین S-92-19 به­ ترتیب 10، 19 و 25 درصد افزایش یافت. همچنین شاخص‌های تحمل به خشکی MP، GMP، STI، YSI و YI محاسبه شدند و به‌منظور ادغام شاخص­های تحمل به خشکی از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده ­آل (روش SIIG) استفاده شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، مخلوط ژنوتیپ­ها متحمل‌ترین سیستم کشت در شرایط تنش شناخته شد.