Zmiany strukturalne w polskim przemyśle zbrojeniowym

• Main Author: Dariusz Klimek
• Format: Article
• Language: English
• Published: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie 2018-09-01
• Series: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Subjects: koncentracja przedsiębiorstw; przemysł zbrojeniowy; struktura przemysłu; zmiany strukturalne
• Online Access: https://prace-kgp.up.krakow.pl/article/view/4534
• ISSN: 2080-1653; 2449-903X

Przedmiotem artykułu są zmiany strukturalne w przemyśle zbrojeniowym w Polsce po 1990 roku na tle przeobrażeń, jakie zachodziły w tym przemyśle na świecie, w tym w szczególności związane z konsolidacją przedsiębiorstw. Celem artykułu jest znalezienie odpowiedzi na dwa pytania dotyczące obecnej struktury polskiego przemysłu zbrojeniowego. Pierwsze pytanie to – w jakim stopniu ta struktura jest podobna do modelu koncentracji przemysłu zbrojeniowego w USA i Europie Zachodniej. Drugie – czy struktura polskiego przemysłu zbrojeniowego jest odpowiednia do odbudowy pozycji tego przemysłu na światowym rynku zbrojeniowym w warunkach stopniowego ograniczania barier protekcjonistycznych w Europie. Aby zrealizować cel artykułu, zastosowano różne metody badawcze. Podstawowa to analiza polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu oraz niepublikowanych materiałów z byłego Ministerstwa Gospodarki. Druga to metoda jakościowa z wykorzystaniem techniki wywiadu swobodnego. Autor przeprowadził wywiady z prawie 20 szefami polskich firm zbrojeniowych w trakcie kilku targów specjalistycznych sprzętu i uzbrojenia wojskowego w 2016 i 2017 roku. Podstawowe wnioski z badań nie są optymistyczne. O ile struktura polskiego przemysłu zbrojeniowego jest w niewielkim zakresie zbliżona do rozwiązań, jakie przyjęto w USA i Europie Zachodniej, raczej bliższa jest modelowi koncentracji w narodowe struktury (holdingi i koncerny) charakterystyczne dla państw Europy Środkowo-Wschodniej, o tyle sam proces koncentracji następował zbyt powoli i w sposób nieco przypadkowy. Głównym problemem jest jednak to, że tak ukształtowana struktura nie zapewnia poprawy konkurencyjności polskiego przemysłu zbrojeniowego wobec szybko nadchodzących zmian w europejskim przemyśle zbrojeniowym.