KAFKASYA KAHRAMANI DELİ HALİT PAŞA CİNAYETİ “ACABA KOMİTACILIĞIN TEZAHÜRÜ MÜ? YOKSA KAZA MI?”

• Main Author: İsmail AKBAL
• Format: Article
• Language: English
• Published: Selçuk University 2017-10-01
• Series: Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi
• Subjects: Komitacı; Mustafa Kemal; Deli Halit Paşa; Muhalefet
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/susead/issue/31774/346115?publisher=selcuk
• ISSN: 2148-3043; 2148-3043

Komitacılar sistem dışı, kanun tanımaz komitacı faaliyetleri ile Mustafa Kemal’i birçok kez zor durumda bırakmışlardır. Hemen hemen birçoğunun ismi çeşitli yolsuzluklara ve siyasal cinayetlere karışmıştır. Bunların karıştığı siyasal cinayetlerden birisi de Ardahan Mebusu Halit Paşa nâm-ı diğeriyle Deli Halit Paşa cinayetidir. Cinayet hakkında dönemin canlı şahitlerinin yorumları da çelişkilerle doludur. İktidar yanlılarının görüşü cinayeti basit bir nefsi müdafaa olarak göstermekte, muhalif görüştekiler de olaya siyasal bir boyut yükleme niyetindedirler. Bu siyasal tarih çalışmasının amacı, öncelikli olarak Halit Paşa Cinayeti’nin ayrıntılı bir analizini yaparak cinayet hakkındaki yanlış yorumlamaları bertaraf etmektir. Ayrıca, cinayetin gerçekleştiği dönemin siyasal, sosyal, ekonomik ve tarihsel olgularının bilimsel bir analize tabi tutularak analizinin yapılması günümüzdeki birçok siyasal olayın çözülmesine, siyasal iktidar-muhalefet ilişkilerinin anlaşılmasına yardımcı olacağına şüphe yoktur. Çalışmada, arşiv belgelerinden, dönemin canlı şahitlerinin hatıralarından ve yazılı basın kaynaklarından yola çıkarak cinayetin hangi güçler tarafından işlendiği ve hangi güçlerden etkilendikleri? Cinayetin tarafları siyasal yelpazenin hangi tarafında yer almaktadırlar? Zamanın siyasal koşulları nelerdir? Cinayetin altında yatan gerçek nedenler ve koşullar nelerdir? Cinayetin günümüze etkileri nelerdir? soruları cevaplandırılmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler:Komitacı, Mustafa Kemal, Deli Halit Paşa, Muhalefet, Cinayet.Jel Kodları: Y, Z