اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L)
زیره سبز از مهم ترین گیاهان دارویی ایران است که نیاز آبی پایینی جهت تکمیل دوره رشد دارد. بنابراین یکی از گیاهان با ارزش جهت کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا به ویژه در شرایط خشکسالی به شمار می‌رود. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری پارامترهای مهم مورفولوژیک، فیزیولوژیک و همچنین عوامل دخیل...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Birjand
2020-12-01
|
| Series: | Environmental Stresses in Crop Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://escs.birjand.ac.ir/article_1480_d65364607ea380520a8fd1cad55737b5.pdf |
| id |
doaj-7b101e27f1dd43abad2331c87f4c77bc |
|---|---|
| record_format |
Article |
| spelling |
doaj-7b101e27f1dd43abad2331c87f4c77bc2020-12-02T05:45:02ZfasUniversity of BirjandEnvironmental Stresses in Crop Sciences2383-30842383-30842020-12-011341125113410.22077/escs.2020.2395.16241480اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L)جهاد سورنی0جواد روستاخیز1خالد سلیمی2محسن نوری3پژوهشگر گروه زیست‌شناسی سامانه‌ها، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایرانمربی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، مجتمع آموزش عالی سراواناستادیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، مجتمع آموزش عالی سراواندانشجوی دکتری رشته آگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلیزیره سبز از مهم ترین گیاهان دارویی ایران است که نیاز آبی پایینی جهت تکمیل دوره رشد دارد. بنابراین یکی از گیاهان با ارزش جهت کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا به ویژه در شرایط خشکسالی به شمار می‌رود. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری پارامترهای مهم مورفولوژیک، فیزیولوژیک و همچنین عوامل دخیل در تنش اکسیداتیو و درصد اسانس تحت شرایط تنش خشکی و نرمال در اکوتیپ‌های مختلف این گیاه اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه سراوان به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش خشکی در دو سطح تنش و عدم تنش و هشت اکوتیپ مختلف بودند. صفات مورد اندازه‌گیری شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در گیاه، تعداد چتر در گیاه، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه و عملکرد دانه، محتوای کلروفیلa ، b و کارتنوئید و فعالیت عوامل بیوشیمیایی کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز، مالون دی آلدهید و همچنین اسانس بذر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی شد. در مجموع، اکوتیپ بیرجند بیشترین عملکرد دانه در بوته (1.37 گرم) را داشت. همچنین در این پژوهش، نحوه فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در این گیاه دارویی با ارزش مشخص شد که در آن تنش خشکی موجب افزایش فعالیت این آنزیم‌ها و نیز میزان مالون دی آلدهید به ترتیب از u/mgpro*min 1.31، mg/g 2.34، u/gFW 1.29 و µmol/gFW 21.87 به 33.44، 4.73، 6.90 و 66.66 شد. در نهایت با توجه به معیارهای اندازه‌گیری شده، میزان تحمل اکوتیپ‌های مورد بررسی نسبت به تنش خشکی مشخص شد و اکوتیپ بیرجند به‌عنوان اکوتیپ برتر از این لحاظ شناسایی شد.http://escs.birjand.ac.ir/article_1480_d65364607ea380520a8fd1cad55737b5.pdfکلروفیلصفات بیوشیمیاییکارتنوئیدشاخص‌های تحمل تنش |
| collection |
DOAJ |
| language |
fas |
| format |
Article |
| sources |
DOAJ |
| author |
جهاد سورنی جواد روستاخیز خالد سلیمی محسن نوری |
| spellingShingle |
جهاد سورنی جواد روستاخیز خالد سلیمی محسن نوری اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L) Environmental Stresses in Crop Sciences کلروفیل صفات بیوشیمیایی کارتنوئید شاخص‌های تحمل تنش |
| author_facet |
جهاد سورنی جواد روستاخیز خالد سلیمی محسن نوری |
| author_sort |
جهاد سورنی |
| title |
اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L) |
| title_short |
اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L) |
| title_full |
اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L) |
| title_fullStr |
اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L) |
| title_full_unstemmed |
اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L) |
| title_sort |
اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.cuminum cyminum l) |
| publisher |
University of Birjand |
| series |
Environmental Stresses in Crop Sciences |
| issn |
2383-3084 2383-3084 |
| publishDate |
2020-12-01 |
| description |
زیره سبز از مهم ترین گیاهان دارویی ایران است که نیاز آبی پایینی جهت تکمیل دوره رشد دارد. بنابراین یکی از گیاهان با ارزش جهت کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا به ویژه در شرایط خشکسالی به شمار می‌رود. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری پارامترهای مهم مورفولوژیک، فیزیولوژیک و همچنین عوامل دخیل در تنش اکسیداتیو و درصد اسانس تحت شرایط تنش خشکی و نرمال در اکوتیپ‌های مختلف این گیاه اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه سراوان به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش خشکی در دو سطح تنش و عدم تنش و هشت اکوتیپ مختلف بودند. صفات مورد اندازه‌گیری شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در گیاه، تعداد چتر در گیاه، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه و عملکرد دانه، محتوای کلروفیلa ، b و کارتنوئید و فعالیت عوامل بیوشیمیایی کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز، مالون دی آلدهید و همچنین اسانس بذر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی شد. در مجموع، اکوتیپ بیرجند بیشترین عملکرد دانه در بوته (1.37 گرم) را داشت. همچنین در این پژوهش، نحوه فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در این گیاه دارویی با ارزش مشخص شد که در آن تنش خشکی موجب افزایش فعالیت این آنزیم‌ها و نیز میزان مالون دی آلدهید به ترتیب از u/mgpro*min 1.31، mg/g 2.34، u/gFW 1.29 و µmol/gFW 21.87 به 33.44، 4.73، 6.90 و 66.66 شد. در نهایت با توجه به معیارهای اندازه‌گیری شده، میزان تحمل اکوتیپ‌های مورد بررسی نسبت به تنش خشکی مشخص شد و اکوتیپ بیرجند به‌عنوان اکوتیپ برتر از این لحاظ شناسایی شد. |
| topic |
کلروفیل صفات بیوشیمیایی کارتنوئید شاخص‌های تحمل تنش |
| url |
http://escs.birjand.ac.ir/article_1480_d65364607ea380520a8fd1cad55737b5.pdf |
| work_keys_str_mv |
AT jhạdswrny ạtẖrtnsẖkẖsẖḵybrṣfạtʿmlḵrdyậnzymhạyậntyạḵsydạnwdrṣdạsạnsbrkẖyạḵwtyphạygyạhdạrwyyzyrhsbzcuminumcyminuml AT jwạdrwstạkẖyz ạtẖrtnsẖkẖsẖḵybrṣfạtʿmlḵrdyậnzymhạyậntyạḵsydạnwdrṣdạsạnsbrkẖyạḵwtyphạygyạhdạrwyyzyrhsbzcuminumcyminuml AT kẖạldslymy ạtẖrtnsẖkẖsẖḵybrṣfạtʿmlḵrdyậnzymhạyậntyạḵsydạnwdrṣdạsạnsbrkẖyạḵwtyphạygyạhdạrwyyzyrhsbzcuminumcyminuml AT mḥsnnwry ạtẖrtnsẖkẖsẖḵybrṣfạtʿmlḵrdyậnzymhạyậntyạḵsydạnwdrṣdạsạnsbrkẖyạḵwtyphạygyạhdạrwyyzyrhsbzcuminumcyminuml |
| _version_ |
1724409025802534912 |