AVRUPA BİRLİĞİ BAKIMINDAN BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ’NİN HUKUKİ ETKİLERİ

• Main Authors: İlke GÖÇMEN, Emriye Özlem ŞEKER
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Inonu University 2019-12-01
• Series: İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
• Subjects: avrupa birliği; birleşmiş milletler deniz hukuku sözleşmesi; kurumsal denge i̇lkesi; avrupa birliği hukukundaki genel etkiler
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/786923
• ISSN: 2146-1082; 2667-5714

Avrupa Birliği (AB), 1 Nisan 1998 tarihinde Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne (BMDHS) taraf olmuştur. BMDHS; çok taraflı oluşu, maddi yönden denizlerin anayasası niteliği taşıması, kurumsal yönden Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi dâhil kurumsallaşmış yapı getirmesi ve AB yönünden karma anlaşma oluşu yönleriyle, AB’nin diğer uluslararası anlaşmalarından kısmen veya tamamen ayrı olarak, AB bakımından pek çok ve kimi zaman karmaşık hukuki etkiler meydana getirebilmektedir. İşte bu çalışma, yukarıdaki nedenlerle, Avrupa Birliği Adalet Divanının içtihat hukuku ışığında, BMDHS’nin AB bakımından hukuki etkilerini kurumsal denge ilkesi ve AB hukukundaki genel etkiler üzerinden ortaya koymayı amaçlamaktadır. Görüleceği üzere, kurumsal denge ilkesi, ana hatlarıyla, BMDHS ile ilgili hususlarda üye devletlerin maksimum kontrol isteğinin karşısında, ulusüstü niteliği ağır basan AB kurumlarının kontrolü ele alma isteğinin ise yanında durmuştur. Ayrıca, BMDHS ve BMDHS’nin kimi hükümlerinin bir parçasını oluşturduğu ölçüde uluslararası teamül hukuku, AB açısından bağlayıcılık taşıdığında, ihlal davasına ve uygun yorum ilkesine konu edilebilecek olmakla birlikte; doğrudan etkililik, hukuka uygunluk denetimi ve AB’nin haksız fiil sorumluluğu yönlerinden kısmen belirsizlik, dahası tutarsızlıklar içermektedir.