Jezuicki ośrodek badań historycznych w Krakowie

• Main Author: Ludwik Grzebień
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ignatianum University Press 2015-06-01
• Series: Studia Paedagogica Ignatiana
• Subjects: historia jezuitów; źródła historyczne; stanisław załęski; stanisław bednarski; ludwik grzebień; jezuicki ośrodek badań historycznych
• Online Access: https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/SPI/article/view/5919
• ISSN: 2450-5358; 2450-5366

<p>W latach 1564-1773 jezuici prowadzili we wschodniej części Europy kolegia i szkoły na terenie dzisiejszej Polski, Litwy, Łotwy, Białorusi i Ukrainy. Wszystkie archiwa zawierające dokumenty dotyczące tych placówek i ich historii zostały w chwili kasaty zakonu w 1773 roku zniszczone lub rozproszone. Dopiero w latach 30. XX wieku jezuita Stanisław Bednarski rozpoczął w Krakowie gromadzenie dokumentacji w postaci fotokopii z centralnego Archiwum w Rzymie, a następnie z innych bibliotek polskich. Po jego śmierci pracę tę kontynuowali po II wojnie światowej Jan Poplatek, Bronisław Natoński i Ludwik Grzebień. Do tej chwili zebrano w postaci fotokopii, mikrofilmów, kserokopii i dysków CD niemal całą znaną dokumentację dotyczącą dziejów zakonu w Europie Środkowo-Wschodniej ze wszystkich archiwów i bibliotek europejskich. Dzięki tej dokumentacji powstało dotąd kilkadziesiąt książek naukowych i kilkaset artykułów dotyczących dziejów religijnych i kulturalnych tego regionu. Z ośrodka krakowskiego korzysta wielu historyków polskich i z krajów wschodniej Europy. W artykule ukazujemy historię ośrodka oraz podajemy opis i miejsce przechowywania zachowanych, a najważniejszych rękopisów dotyczących zakonu jezuitów, które zgromadzono w postaci różnej reprodukcji w Krakowie. Stanisław Bednarski nie przewidywał zapewne, że jego inicjatywa, przemyślane plany pozostawione na piśmie, w końcu dobre fundamenty położone pod wymarzony ośrodek naukowy, dadzą tak znaczące rezultaty. Jego też pamięci należy poświęcić ten skromny szkic historyczny.</p>