ارزیابی ژنوتیپ‌های لوبیای سیاه (.Phaseolus vulgaris L) در شرایط تنش خشکی

• Main Authors: زهرا طهماسبی, حسین محمدی دهبالایی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Birjand 2019-03-01
• Series: Environmental Stresses in Crop Sciences
• Subjects: اجزای عملکرد; تجزیه مرکب; شاخص های تحمل خشکی; عملکرد
• Online Access: http://escs.birjand.ac.ir/article_915_cfe3a8ffb480295072dc00618130d0f2.pdf

لوبیای سیاه (Phaseolus vulgaris L.) یا  Black bean واریته‌ای از لوبیای معمولی است که دارای خواص آنتی اکسیدانی بالا می‌باشد. به منظور ارزیابی واکنش 11 ژنوتیپ لوبیا سیاه به همراه 3 ژنوتیپ لوبیا از رنگ‌های دیگر (به عنوان شاهد) به تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو شرایط آبیاری نرمال و آبیاری محدود اجرا شد. تنش آبی در مرحله گلدهی اعمال شد. در پایان فصل رشد 5 گیاه از هر ردیف برداشت شد و صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، ارتفاع گیاه، عملکرد دانه و وزن 100 دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه مرکب و مقایسه میانگین داده‌ها نشان دادند که کلیه صفات در اثر تنش تحت تاثیر قرار گرفتند و بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از لحاظ صفات مورد مطالعه در هر دو محیط نرمال آبی و تنش تفاوت معنی‌داری وجود داشت. از بین شاخص‌های خشکی، شاخص‌های STI، HARM و GMP جهت شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش انتخاب شدند بنابراین بر اساس این شاخص‌ها از بین ژنوتیپ‌های لوبیا سیاه، ژنوتیپ‌ 1183 به عنوان متحمل‌ترین (با عملکرد 8.07 گرم در بوته) و ژنوتیپ‌های 1187 و 1177 به عنوان حساس‌ترین ژنوتیپ به تنش خشکی (به ترتیب با عملکرد 4.17 و 5.22 گرم در بوته) انتخاب شدند. همچنین ژنوتیپ‌های شاهد (256، تلاش و دانشکده) دارای عملکرد بالاتر (به ترتیب 18.72، 13.56 و 14.21 گرم در بوته) و از نظر اکثر شاخص‌ها مقاوم‌تر از ژنوتیپ‌های لوبیای سیاه بودند.