| Summary: | Özet Bu derlemede
insan ve hayvan sağlığı açısından önemli olan T.gondii’nin nasıl bulaştığı ve ne gibi zararlara neden olduğu hakkında
bilgiler toplanmıştır.
T.gondii, Apicompleksa grubuna ait
tek hücreli, intrasellüler, fakültatif protozoondur. İnsan, kanatlı ve diğer
memelilerde beyin, karaciğer ve kaslara yerleşerek toksoplazmosise neden
olmaktadır. Bir çok insanda parazit semptomsuz seyrederken, immun isistemi
baskılanmış hastalarda fırsatçı özelliği ile enfeksiyonlara neden olmaktadır.
Tanıda, parazitin izolasyonu güçtür. Dolaylı tanı yöntemleri büyük bir kıymet
taşır. Bu bulguların klinik bulgularla birleştirilmesi tanıyı güçlendirir.
Günümüzde en güvenilir serolojik yöntemler; Sabin-Feldman test (SFT), İ.F.A.T. (İndirek
Flouresan Antikor Testi), P.H.A. (Pasif Hemaglutinasyon), E.L.İ.S.A. (Enzyme
Linked İmmunosorbent Assay), ve immünelektroforez gibi yöntemlerdir. Bunun
yanında, Polimeraz Zincirleme Reaksiyonu (P.Z.R.)[P1] , hibridizasyonu, izolasyon (in vivo/in vitro) ve
histolojik inceleme gibi direk tanı teknikleriyle parazitin kendisi ve/veya
DNA’sının gösterilmesini amaçlayan yöntemler de vardır. Toksoplazmosis’de ara konak, kedi, herbivor, omnivor ve
insanlardır. Son konak olan kediler, aynı zamanda ara konakçılıkda yapmaktadır.
Toksoplazmanın bulaşmasında sorumlu gıdalar olarak pastörize edilmemiş süt ve
az pişmiş etler akla gelmektedir. Toksoplazmosis koyun ve keçilerde yaygın olan
bir enfeksiyondur. Bununda nedeni T.gondii
ookistlerinin meralardaki yaygın kontaminasyonundan dolayı olmaktadır. Toksoplazmoz
seropozitifliği, dünyada ve ülkemizde bölgelere göre değişiklik göstermektedir.
Seropozitivitenin dünya üzerindeki yaygınlığı, yöresel beslenme
alışkınlıklarına, sosyoekonomik düzeye, iklim ve çevre koşullarına, kedilerle
temasın yaygınlığına ve ilgili meslek gruplarına göre değişmektedir.
Toksoplazmoz genellikle sessiz seyretmekte; gebelik döneminde geçirildiğinde ise
düşük, ölü doğum, erken doğum ve konjenital anomalili doğumlara neden
olmaktadır.
|
|---|
