„Piła” Bolesława Leśmiana – w stronę transu i transgresji
Transgresja angażuje psychosomatycznie: cielesne doznanie bólu i rozkoszy, sprowokowane przez samozachowawcze ograniczenia, toruje drogę doświadczeniom oderwanym od zmysłów i rozumu. Naruszenie barier narusza człowieka; potem jest niemożliwe, którego transpozycją w znanej balladzie Leśmiana – Piła –...
Main Author: | |
---|---|
Format: | Article |
Language: | English |
Published: |
Lodz University Press
2018-12-01
|
Series: | Czytanie Literatury |
Subjects: | |
Online Access: | https://czasopisma.uni.lodz.pl/czytanieliteratury/article/view/6120 |
Summary: | Transgresja angażuje psychosomatycznie: cielesne doznanie bólu i rozkoszy, sprowokowane przez samozachowawcze ograniczenia, toruje drogę doświadczeniom oderwanym od zmysłów i rozumu. Naruszenie barier narusza człowieka; potem jest niemożliwe, którego transpozycją w znanej balladzie Leśmiana – Piła – jest dezintegracja i dyspersja ciała, doznającego okrutnej rozkoszy. Artykuł stanowi próbę odświeżonej lektury tej ballady, proponuje uwzględnienie w interpretacji – nietypowego dla badań nad Leśmianem – sadycznego kontekstu. W Pile inspiracja wierzeniowością ludową, na którą wskazywał już Jacek Trznadel, przenika się z modernistycznie przepracowanym doświadczeniem rewolucji. Tematyzowane w utworze podobieństwo cielesnego obcowania do sceny widowiskowej tortury umożliwia potraktowanie tej ballady jako ważnego głosu w kwestii rozróżnienia między seksualnością, której celem jest progenitura, a erotyzmem, zmierzającym do rozkoszy bezpłodnej i nieużytecznej. Artykuł skupia się na charakterystyce libertyńskich rysów poetyki Leśmiana, wskazaniu potencjalnych źródeł obrazu kobiety-piły, znaczeniu eksklamacji balladowych kochanków, zagadnieniu rytmu oraz symbolice ciała pokawałkowanego. |
---|---|
ISSN: | 2299-7458 2449-8386 |