Ahkâm Âyetlerinin Tefsîrinde Mezhebe Bağlılık (Beydâvî ve Nesefî Örneği)

• Main Author: Mehmet BAĞIŞ
• Format: Article
• Language: Arabic
• Published: Şırnak Üniversitesi 2019-12-01
• Series: Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
• Subjects: tefsir; beydâvî; nesefî; ahkâm âyetleri; besmele; kasr-ı salât; nikâh; velî; tafsir; baydawi; nasafi; verses of the rules; basmala; qasr alsalah; marriage contract; parental approval
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sirnakifd/issue/50508/597175?publisher=www-sirnak-edu-tr
• ISSN: 2146-4901; 2667-6575

Kur’ân-ı Kerîm, kulların dünyevî ve uhrevî maslahatlarına yönelik birtakım fıkhî hükümler içermektedir. Tefsir kaynaklarımıza bakıldığında, Kur’ân’daki hükümlerle ilgili âyetleri özel olarak ele alan ve fıkhî mezheplerin de görüşlerine değinmek suretiyle bu gibi âyetlerin tefsirini yapan birçok eser bulunmaktadır. “Ahkâm Âyetlerinin Tefsirinde Mezhebe Bağlılık (Beydâvî ve Nesefî Örneği)” adlı bu çalışmamızda Beydâvî ve Nesefî’nin, özellikle fürû-ı fıkıhla ilgili meselelerde ahkâm âyetlerini tefsir etme metotları üzerinde durulmuş, benzer ve farklı yönleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. İki müfessir de kendi tefsirlerinde bu gibi konuları işlerken, genellikle müntesibi oldukları mezheplerinin görüşlerini tercih etmişlerdir. Bu görüşlerini ispatlamak maksadıyla da âyetlerden, hadislerden, icmâdan, kıyastan ve itibar edilen diğer delillerden yararlanmışlardır. Hem Beydâvî’nin Envârü’t-Tenzîl’inde hem de Nesefî’nin Medârikü’t- Tenzîl’inde ilk bakışta göze çarpan bir durum da bu iki tefsir eserinde Arap dili tahlillerine, belâgat inceliklerine ve ara sıra cahiliye şiirinden istişhatlara yer verilmesidir. İki tefsir eserinde mevcut olan bu ortak özellik, ahkâm âyetlerinin tefsirinde de görülmektedir. Çalışmada; Besmele’nin Kur’ân’dan bir âyet olup olmadığı meselesi, kasr-ı salât, nikâh akdinde velî şartı ve kuru’ meselesi gibi konular, Beydâvî ve Nesefî tefsirleri ekseninde detaylı olarak incelenmiştir.