Kişilerin Değer Tercihleri ile Değer Örüntüleri Arasındaki Farkı Ortaya Koymaya Yönelik Bir Çalışma: ‘’Değer Sosyometrisi Tekniği’’

• Main Authors: Hasan BACANLI, İlker AKGÜL, Aysun AKGÜL
• Format: Article
• Language: Turkish
• Published: Ensar Nesriyat Ticaret A.S. 2017-12-01
• Series: Değerler Eğitimi Dergisi
• Subjects: değerler eğitimi; değer tercihleri; değer örüntüsü
• Online Access: https://ded.dem.org.tr/gorsel/pdf/ded-34-makale-3.pdf

Bireylerin kendileri için önemli zannettikleri değerler ile gerçekten önemsedikleri değerler arasında farklılıklar vardır. Bacanlı, Akgül ve Akgül (2015) yaptıkları çalışmada araştırma grubundaki bireylerin Türk toplumu içerisinde önemli görülen misafirperverlik, aile birliğine önem verme, vatanseverlik, dürüstlük ve hoşgörü gibi değerlerin sanılanın aksine çok önemli bir yere koymadıklarını Değer Sosyometrisi tekniği ile tespit etmişlerdir. Ancak yaptıkları çalışmada kendilerinin gerçekte önemsedikleri değerlere yer verilmemiştir. Bu çalışma öğretmenlerin değer tercihleri ile değer örüntüleri arasında bir fark olup olmadığını araştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, öğretmenlerin değer tercihlerini tespit etmek amacıyla, ilköğretim öğretim programında kazandırılması gereken değerler temel alınarak oluşturulan değer listesi içerisinden öğretmenlerin en çok önemsedikleri değerlerden en aza doğru sıralamaları istenmiştir. Öğretmenlerin değer örüntülerini tespit etmek amacıyla Değer Bilinçlendirmeye Yaklaşımına dayalı Değer Sosyometri tekniği (Bacanlı, Akgül ve Akgül, 2015) kullanılmıştır. Değer sosyometrisi tekniği ile değerlerin diğer hangi değerler tarafından ne kadar ilişkilendirildiği, hangi değerlerin örgütlendiği, hangilerinin daha baskın ve kapsamlı olduğunu belirlenebilir. Değer tercihi anketi ise kişilerin kendilerinin en çok önemsedikleri değerleri sıralamayı sağlar. Değer sosyometrisi tekniğinde kişinin merkezileşen, hayatına yön veren ve gerçekte önemsediği değerler tespit edilirken, değer tercihi anketinde ise kişilerin söylevde en çok önem verdikleri değerler tespit edilmektedir. Bireylerin gerçekte düşündükleri ile söyledikleri arasındaki şeylerin tutarlı olması gerekmektedir. Aksi takdirde tutarsız sonuçlar bizi bizleri yanlış bilgiye yönlendirebilir. Yapılan çalışmaya 100 öğretmen katılmıştır. Araştırma sonuçları, bireylerin gerçekte önemsedikleri değerler ile söylev olarak belirttikleri değerler arasında farklılık olacağı varsayılarak yorumlanmıştır.