تاثیر تیمار کردن بذر با پلی اتیلن گلایکول و رژیم های آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و روغن دانه کنجد

• Main Authors: مرتضی مقنی باشی, جمشید رزمجو
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2012-03-01
• Series: پژوهشهای زراعی ایران
• Subjects: کنجد; رژیم های آبیاری; پلی اتیلن گلایکول; عملکرد روغن
• Online Access: https://jcesc.um.ac.ir/article_35242_d5944e8aebb27853dbb41587f58f969b.pdf
• ISSN: 2008-1472; 2423-3978

با توجه به نقش روغن کنجد در تغذیه و همچنین محدودیت منابع آب و اثر آن بر تولید و عملکرد روغن کنجد، آزمایشی به منظور بررسی اثر تیمار بذر و رژیم های آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن کنجد به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 انجام شد، در کرت های اصلی رژیم های آبیاری (50، 60، 70 و 80 درصد تخلیه آب قابل دسترس گیاه از خاک) و در کرت های فرعی تیمار بذر (اسموپرایمینگ با محلول 2- بار پلی اتیلن گلایکول و بذر تیمار نشده به عنوان شاهد) قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل تعداد روز از کاشت تا سبز شدن، 50 درصد گلدهی، نیام بندی، رسیدگی فیزیولوزیک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد روغن بودند. نتایج نشان داد که رژیم های آبیاری تاثیر معنی داری بر تعداد روز تا سبز شدن،50 درصد گلدهی، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک ندارد. تیمار بذر بر تمامی صفات مورد مطالعه بجز تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تاثیر معنی داری داشت. اثر متقابل رژیم آبیاری و تیمار بذر تنها بر صفات وزن هزار دانه و عملکرد روغن معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه و روغن در رژیم آبیاری 50 درصد تخلیه رطوبتی و کمترین آن در رژیم آبیاری 80 درصد تخلیه رطوبتی مشاهده شد. همچنین بیشترین عملکرد دانه و روغن در حالت اسموپرایمینگ و کمترین آن در حالت شاهد (بذر پرایم نشده) بدست آمد. رژیم آبیاری 50 درصد تخلیه رطوبتی با اسموپرامینگ بیشترین وزن هزار دانه و عملکرد روغن و رژیم آبیاری 80 درصد تخلیه رطوبتی در حالت بذر تیمار نشده کمترین عملکرد روغن را داشت. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که اسموپرایمینگ با محلول 2- بار پلی اتیلن گلایکول با 70 درصد تخلیه آب قابل دسترس مناسب ترین تیمار در رقو کنجد مورد مطالعه بود.