Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programlarında Sözlük Kullanma Alışkanlığı Kazandırmaya Dair Tespitler

• Main Authors: Sedat Maden, Recep Demi̇r
• Format: Article
• Language: English
• Published: Mersin University 2019-08-01
• Series: Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
• Subjects: sözlük; sözcük öğrenme; türkçe öğretimi; program; alışkanlık.
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/48108/533593?publisher=mersin-university

Bu çalışmada, ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarının sözlük kullanma alışkanlığı kazandırmaya yönelik özelliklerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Cumhuriyetten günümüze kadar hazırlanan (1924-2018) ilköğretim ikinci kademe Türkçe dersi öğretim programlarında tespit edilen; sözlüğe yönlendiren, sözlük kullanmayı telkin ve teşvik eden kazanımlar ile çalışma sınırlandırılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın veri kaynağı olan programlar, sözlük kullanma açısından ayrı ayrı incelenerek amaç ve açıklama ifadeleri tespit edilmiş, söz konusu olan program başlıklarına göre tasnif edilmiştir.  Öğrencilerin sözlük kullanmasını doğrudan destekleyen ya da sözlük kullanmayı alışkanlık hâline getirilmesine katkıda bulunan ifadeler her programın ilgili bölüm başlığı altında toplanıp içerik analizine tabi tutulmuştur. Sözlük kullanmaya ilişkin ifadeler öğrenme alanı ve sınıf düzeyine göre değerlendirilerek yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, 1924 yılından bugüne her programda sözlük kullanmaya dair bir amaç ve uygulama açıklamasının olduğu, ancak 2005 yılından sonraki programlarda daha ayrıntılı ve yoğun biçimde sözlük kullanmaya dair amaç ve açıklamaların bulunduğu tespit edilmiştir.