Demiryolunun Stratejik Önemi ve Erken Cumhuriyet Döneminde Demiryolu Siyaseti

• Main Authors: Mustafa Yücel, Mustafa Taşar
• Format: Article
• Language: English
• Published: Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi 2016-03-01
• Series: Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi
• Subjects: trains; railroads; strategic railroads; armored trains; railroads in the ottoman; railroads in the early republic; tren; demiryolu; stratejik demiryolu; zırhlı tren; osmanlı’da demiryolları; erken cumhuriyette demiryolları
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/21695/233677?publisher=vakanuvis

Bu çalışmada, demiryollarının stratejik açıdan önemi ve Geç Osmanlı-Erken Cumhuriyet dönemlerinde demiryollarının geçirdiği evreler incelenmiştir. Tekerleğin icadı ile başlayan süreç, atlı arabalarla devam etmiş ve 17. yüzyıl sonrasında buharlı makinenin bulunuşu ile raylar üzerinde giden araçlara kadar uzanmıştır. Osmanlı Devleti de mali ve teknik imkânsızlıklar yüzünden geç de olsa demiryolu inşasına yabancı şirketlere imtiyazlar vererek başlamıştır. Mondros Mütarekesi sonrası dönemde ise daha önce imtiyaz verilerek yürütülen demiryolu siyasetinin olumsuzlukları açıkça görülmüştür. Jeopolitik açıdan demiryollarının önemi, askeri stratejide demiryollarının hangi amaçlarla (nakliye, ikmal ve zırhlı trenler gibi silah olarak) kullanıldığı, Osmanlı Devleti’nde ve Erken Cumhuriyet döneminde demiryolları, bu çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Bununla birlikte demiryollarının geçirdiği evreler analize dâhil edilmiştir.