Srpski i hrvatski republikanci 1922. godine

• Main Author: Aleksandar Lukić
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Institut za Savremenu Istoriju 2020-02-01
• Series: Istorija 20. Veka
• Subjects: jugoslovenska republikanska stranka; hrvatska republikanska seljačka stranka; ljubomir stojanović; stjepan radić; jugoslovenska monarhija; jugoslovenska ideja
• Online Access: https://istorija20veka.rs/wp-content/uploads/2020/02/2020_1_2_luk_35-50.pdf
• ISSN: 0352-3160; 2560-3647

Srpski republikanci su od osnivanja Republikanske stranke januara 1920. u Beogradu bili suočeni sa malom podrškom stanovnika jugoslovenske monarhije. Nisu se obeshrabrili u svom političkom delovanju, nego su pokušali da sarađuju sa većinom političkih grupa koje su bile ili su mogle biti bliske njihovim političkim shvatanjima i stavovima. U tom smislu okrenuli su se Hrvatskoj republikanskoj seljačkoj stranci (HRSS) Stjepana Radića, koja je od izbora za Konstituantu novembra 1920. pokazala veliku snagu u političkom životu međuratne jugoslovenske monarhije. Međutim, već tokom 1921. godine doživeli su izvesna razočaranja u pogledu delovanja Stjepana Radića i HRSS prema jugoslovenskoj državi i ideji jugoslovenstva, ali nisu odmah odustali od pokušaja saradnje. Najveća aktivnost u približavanju stavova HRSS i srpskih republikanaca odigrala se tokom 1922. godine, kada se pokazalo da saradnja nije ostvariva zbog drugačijeg cilja političkog delovanja Stjepana Radića i hrvatskih republikanaca. Odnos srpskih republikanaca i hrvatskih nacional-republikanaca analiziran je i prikazan u radu na osnovu izvora pohranjenih u Arhivu Srpske akademije nauka i umetnosti, Arhivu Jugoslavije, Hrvatskom državnom arhivu u Zagrebu, štampe, periodike i relevantne istoriografske literature.