Sztuka i nauka

• Main Author: Józef Misiek
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Institute of Philosophy of the Jagiellonian University 2009-06-01
• Series: The Polish Journal of Aesthetics
• Online Access: https://pjaesthetics.uj.edu.pl/documents/138618288/139022113/eik_17-18_15.pdf/d21765ed-0331-4827-a19c-f22065279b06

Celem artykułu jest porównanie dwóch poglądów na naukę i sztukę, to jest poglądu nowoczesnego i tradycyjnego. Zgodnie z poglądem nowoczesnym obie te dziedziny ludzkiej działalności są radykalnie odmienne: nauka ma być wyłącznie nudnym rzemiosłem, przydatnym tylko w praktycznej działalności, podczas gdy sztuka ma być dziedziną twórczej aktywności ludzkiego umysłu wolnej od wszelkich więzów zewnętrznych. Autor wskazuje, że te radykalnie odmienne obrazy obu dziedzin są skutkiem ataku na fundamentalne wartości, to jest na prawdę i piękno. Skutkiem tego ataku tradycyjny obraz nauki i sztuki został istotnie zdeformowany. Autor jest przekonany, że pogląd tradycyjny jest zasadniczo poprawny. Wedle tego poglądu nauka i sztuka są zbliżonymi dziedzinami aktywności człowieka, ponieważ oba są rzemiosłami angażującymi najsubtelniejsze zdolności ludzkiego umysłu. Takie zdolności dotyczą w szczególności wrażliwości na fundamentalne wartości prawdy i piękna. Skutkiem tego obie te dziedziny dostarczają dzieł, które są zarówno prawdziwe, jak i piękne.