The Impact of Cognitive Structure and Processes on Information Seeking Bilişsel Yapının ve İşlemlerin Bilgi Arama Davranışı Üzerine Etkisi

• Main Authors: Nazan Özenç Uçak, Şemsa Olşen Güzeldere
• Format: Article
• Language: English
• Published: Türk Kütüphaneciler Derneği (Turkish Librarians' Association) 2006-03-01
• Series: Türk Kütüphaneciliği
• Subjects: Bilgi Arama Davranışı; Bilişsel Yaklaşım; Bilişsel Yapı; Bilişsel İşlemler; Bilgi Erişim; İlgililik
• Online Access: http://tk.kutuphaneci.org.tr/index.php/tk/article/view/1994

Early information retrieval systems had been developed by working on the system and its outputs by ignoring the user. However, traditional processing and organization of the information are different from those in user's mind. At the end of 1970 s and in the beginning of 1980 s it was realised that the cognitive and affective aspects of the user have an effect upon the interaction between the system and the user, and the information seeking behaviour. The studies related with user's information seeking behaviour and needs came to focus and a new viewpoint which is called cognitive viewpoint was applied. This viewpoint has emphazised on cognitive processes and emotional motivations in information seeking behaviour. In this paper, user's cognitive structure, relevance, information seeking behaviour and the relations among them are examined. Uzun yıllar bilgi erişim sistemleri, kullanıcı dikkate alınmaksızın, sadece sistem ve sistemden alınan çıktı üzerinde çalışılarak geliştirilmiştir. Ancak, bilgi erişim sistemlerinin işleyişi ve bilginin düzenlenmesi, kullanıcının bilgiyi zihninde işleyişinden farklıdır. 1970'lerin sonu ve 1980'lerin ilk yıllarında, kullanıcının bilişsel ve duygusal niteliğinin, sistemle olan iletişmini ve bilgi arama davranışını etkilediği anlaşılmıştır. Kullanıcının bilgi arama davranışı ve bilgi ihtiyacıyla ilgili araştırmalara yeni bir bakış açısı getiren Bilişsel Yaklaşım, çalışmalarda uygulanmıştır. Bu yaklaşım, kullanıcının zihinsel işlemlerinin ve duygusal güdülerinin bilgi arama davranışını nasıl etkilediği üzerinde odaklanmıştır. Bu makalede, kullanıcının bilişsel yapısı, ilgililik, bilgi arama davranışı ve bu kavramlar arasındaki ilişki incelenecek ve daha iyi bilgi erişim sistemleri geliştirme yönünde önerilerde bulunulacaktır.