| Summary: | Bu
araştırmada lise öğrencilerinin akran
zorbalığına maruz kalmalarının yordayıcıları olarak temel psikolojik
ihtiyaçları ve anne-babalarına duygusal erişilebilirlikleri incelenmiştir. Araştırma 1198 lise (588'i kız, 610
erkek) öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada lise öğrencilerinin akran zorbalığına ilişkin veriler
‘California Zorba Mağduriyeti Ölçeği’ (Felix,
Sharkey, Green, Furlong ve Tanigawa, 2011), temel psikolojik ihtiyaçlara ilişkin veriler 'Temel Psikolojik İhtiyaçları
Ölçeği’ (Deci ve Ryan, 2000), anne-babaya duygusal erişilebilirliğine ilişkin
veriler ise ‘Ebeveyn Duygusal Erişilebilirlik Ölçeği’ (Lum ve Phares, 2005)
kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen bu veriler temel istatistiksel
analizler ve lojistik regresyon analiziyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda
lise öğrencilerinin mağduriyet puanları ile özerklik, yeterlik, ilişki
ihtiyaçları ve anne babaya duygusal erişilebilirlik arasında negatif yönde
anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Lise öğrencilerinin akran zorbalığına maruz kalma,
temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne-babaya duygusal erişilebilirlikleri
cinsiyetlerine göre incelendiğinde erkek öğrencilerin akran zorbalığına maruz
kalma puan ortalamalarının kız öğrencilerin puan ortalamalarından daha yüksek
olduğu belirlenmiştir. Temel psikolojik ihtiyaçlar açısından bakıldığında
erkek öğrencilerin yeterlik ihtiyaç puan ortalamaları kız öğrencilerin puan
ortalamalarından daha yüksektir. Araştırmada kızların ve erkeklerin zorbalık mağduru olmalarını yordayan temel
psikolojik ihtiyaçlar ve anne- babaya duygusal erişilebilirliğe ilişkin analiz
ayrı ayrı yapılmıştır. Özerklik ihtiyacı ve anneye duygusal erişilebilirliğin
kız ergenlerde görülen akran zorbalığına maruz kalmayı yordamada anlamlı katkı
yapan değişkenler olduğu görülmüştür. Erkek ergenlerde, özerklik ve ilişki
ihtiyaçları akran zorbalığına maruz kalmayı yordamada anlamlı katkı yapan
değişkenler olarak belirlenmiştir.
|
|---|
