NAHİVCİLERİN İSTİSNAÎ DURUMLARLA İLGİLİ YAYGIN İZAH BİÇİMLERİ

• Main Author: Yunus İNANÇ
• Format: Article
• Language: Arabic
• Published: Sakarya University 2018-12-01
• Series: Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
• Subjects: Nahiv; Nahiv Usûlü; Ta‘lîl; İstisnâî Durumlar; Nahw; Usūl al-nahw; Ta‘līl; Exceptional Situations
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/sakaifd/issue/41356/434246?publisher=sakarya

Arap dilcileri dil kurallarını vaz ederken kuralların genel, kapsamlı, tutarlı ve işlevsel olmasına özen göstermişlerdir. Bu çerçevede dilin bütününe hâkim olan sistemli kurallara ulaşmışlardır. Ancak kimi zaman dilin doğal yapısı gereği genel kuralların dışında kalan istisnâî durumlarla karşılaşmışlardır. Dil bilginleri söz konusu özel durumların dilin genel çerçevesine dâhil olduğunu, vaz edilen genel kuralların bütünüyle dışında kalmadığını ve özel durum oluşturması nedeniyle yeni bir kural vazını gerektirmediğini düşündüklerinden bu kullanımlarla ilgili çeşitli izah ve gerekçelendirme yollarına başvurmuşlardır. Bu çalışmada dil bilginlerinin dil kurallarının arkaplanında yatan gerekçeleri izah (ta‘lîl) süreci hakkında kısaca bilgi verilecek, ardından gerekçelendirmede başvurdukları yaygın açıklama biçimlerine yer verilecektir. Bunun yanında istisnâi bir durum oluşturmayan ancak dilin muhataplarının zihinlerinde soru işaretlerine neden olan kullanımların arkaplanı hakkında yer alan çeşitli yorumlar da söz konusu edilecektir.