نیچه و صائب: دو متفکر خردستیز

در این مقاله سعی داریم اندیشه خرد ستیز دو متفکر از دو فرهنگ کاملاً متفاوت یعنی یک متفکر و شاعر ایرانی یعنی صائب تبریزی و یک متفکر و فیلسوف آلمانی یعنی نیچه را از منظر اندیشه خردستیزانه‌شان و و تجمیدشان از شور و سرمستی مورد بررسی و تطبیق قرار دهیم. نیچه با تقدم بخشیدن به عناصر دیونوسیوسی در مقابل عنا...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: محمد خاکپور
Format: Article
Language:fas
Published: University of Zanjan 2020-08-01
Series:Ta̓ammulāt-i Falsafī
Subjects:
Online Access:http://phm.znu.ac.ir/article_44678_60518820b4579e34c36b121016b522d3.pdf
id doaj-c4dce5779a0042d2bec716b8dd504f7b
record_format Article
spelling doaj-c4dce5779a0042d2bec716b8dd504f7b2021-06-13T06:48:19ZfasUniversity of ZanjanTa̓ammulāt-i Falsafī2228-52532588-36152020-08-01102439542210.30470/phm.2020.101704.155044678نیچه و صائب: دو متفکر خردستیزمحمد خاکپور0هیئت علمی دانشگاه تبریزدر این مقاله سعی داریم اندیشه خرد ستیز دو متفکر از دو فرهنگ کاملاً متفاوت یعنی یک متفکر و شاعر ایرانی یعنی صائب تبریزی و یک متفکر و فیلسوف آلمانی یعنی نیچه را از منظر اندیشه خردستیزانه‌شان و و تجمیدشان از شور و سرمستی مورد بررسی و تطبیق قرار دهیم. نیچه با تقدم بخشیدن به عناصر دیونوسیوسی در مقابل عناصر آپولونی به مخالفت با عقل برخاسته و صائب نیز تحت‌تأثیر سبک هندی و بامضامینی نظیر گران جانی عقل؛ ناقص بودن؛ مغرور بودن؛ ضعف و ناتوانی؛ گرفتار و مقیّد ساختن؛ افسونگری؛ کشمکش آفرینی؛ غم انگیزی در اشعار خود به پیکار رفته است. نیچه و صائب هر دو شدیداً تحت تأثیر سنت بودیسم هندی و سبک هندی در شعر بوده‌اند و در این سنت عقل ناتوان از فهم ماهیت واقعیت و زندگی آدمی معرفی شده است. برای نشان دادن شباهت فکری این دو متفکر مقاله را به دو قسمت تقسیم کرده‌ایم. در قسمت اول به خردستیزی نیچه و در قسمت دوم به خرد ستیزی صائب پرداخته‌ایم و در بخش نتیجه به ارزیابی این موضوع در قالب نمودار نزد این دو متفکر پرداخته‌ایم. در این نوشته سعی کرده‌ایم در وهله نخست از منابع اصلی این دو متفکر استفاده نماییم و سپس از مفسران اندیشه این دو متفکر بهره بجوییم.http://phm.znu.ac.ir/article_44678_60518820b4579e34c36b121016b522d3.pdfخردستیزیغریزهعشقزندگینیچه و صائب
collection DOAJ
language fas
format Article
sources DOAJ
author محمد خاکپور
spellingShingle محمد خاکپور
نیچه و صائب: دو متفکر خردستیز
Ta̓ammulāt-i Falsafī
خردستیزی
غریزه
عشق
زندگی
نیچه و صائب
author_facet محمد خاکپور
author_sort محمد خاکپور
title نیچه و صائب: دو متفکر خردستیز
title_short نیچه و صائب: دو متفکر خردستیز
title_full نیچه و صائب: دو متفکر خردستیز
title_fullStr نیچه و صائب: دو متفکر خردستیز
title_full_unstemmed نیچه و صائب: دو متفکر خردستیز
title_sort نیچه و صائب: دو متفکر خردستیز
publisher University of Zanjan
series Ta̓ammulāt-i Falsafī
issn 2228-5253
2588-3615
publishDate 2020-08-01
description در این مقاله سعی داریم اندیشه خرد ستیز دو متفکر از دو فرهنگ کاملاً متفاوت یعنی یک متفکر و شاعر ایرانی یعنی صائب تبریزی و یک متفکر و فیلسوف آلمانی یعنی نیچه را از منظر اندیشه خردستیزانه‌شان و و تجمیدشان از شور و سرمستی مورد بررسی و تطبیق قرار دهیم. نیچه با تقدم بخشیدن به عناصر دیونوسیوسی در مقابل عناصر آپولونی به مخالفت با عقل برخاسته و صائب نیز تحت‌تأثیر سبک هندی و بامضامینی نظیر گران جانی عقل؛ ناقص بودن؛ مغرور بودن؛ ضعف و ناتوانی؛ گرفتار و مقیّد ساختن؛ افسونگری؛ کشمکش آفرینی؛ غم انگیزی در اشعار خود به پیکار رفته است. نیچه و صائب هر دو شدیداً تحت تأثیر سنت بودیسم هندی و سبک هندی در شعر بوده‌اند و در این سنت عقل ناتوان از فهم ماهیت واقعیت و زندگی آدمی معرفی شده است. برای نشان دادن شباهت فکری این دو متفکر مقاله را به دو قسمت تقسیم کرده‌ایم. در قسمت اول به خردستیزی نیچه و در قسمت دوم به خرد ستیزی صائب پرداخته‌ایم و در بخش نتیجه به ارزیابی این موضوع در قالب نمودار نزد این دو متفکر پرداخته‌ایم. در این نوشته سعی کرده‌ایم در وهله نخست از منابع اصلی این دو متفکر استفاده نماییم و سپس از مفسران اندیشه این دو متفکر بهره بجوییم.
topic خردستیزی
غریزه
عشق
زندگی
نیچه و صائب
url http://phm.znu.ac.ir/article_44678_60518820b4579e34c36b121016b522d3.pdf
work_keys_str_mv AT mḥmdkẖạḵpwr nycẖhwṣạỷbdwmtfḵrkẖrdstyz
_version_ 1721380419042017280