BİYODİZEL TEDARİK ZİNCİRİ AĞ TASARIMI İÇİN ÇOK AMAÇLI KARMA TAM SAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ ÖNERİSİ

• Main Authors: Berk Ayvaz, Melike Sırakaya, Fatih Ozturk, Ali Osman Kusakcı
• Format: Article
• Language: English
• Published: Bursa Uludag University 2018-12-01
• Series: Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering
• Subjects: biyodizel; i̇kinci nesil biyodizel tedarik zinciri; çok amaçlı optimizasyon; biodiesel; second generation biodiesel supply chain; multi-objective optimization; epsilon-constraint method
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/uumfd/issue/40227/455307

Dünyadaki enerji ihtiyacını karşılayan en önemli kaynaklardan biri olan fosil yakıtların yanması sonucunda oluşan sera gazlarının hem çevre kirliliğine hem de küresel ısınmaya sebep olduğu bilinmektedir. Bu nedenlerden dolayı çevre dostu olan yenilenebilir enerji kaynaklarına ilgi artış göstermektedir. Ülkemizde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından, 2013 yılından itibaren benzine ve motorine yerli katkı olarak, oranları her yıl arttırılmak üzere biyodizel ve etanol ilave zorunluluğu getirilmiştir. Bu da yenilenebilir enerji kaynakları için etkin ve optimal yeşil tedarik zinciri ağı tasarımı çalışmalarının yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada, çok amaçlı, çok ürünlü ve çok periyotlu yenilmeyen hammadde kaynaklarından üretilen ikinci nesil biyodizel yakıtların üretimi için tedarik zinciri ağ tasarımı problemi ele alınmıştır. Ele alınan problem için karmaşık tam sayılı doğrusal programlama modeli geliştirilmiştir. Önerilen model, biyodizel tedarik zincirinin toplam maliyet, çevresel etki ve sosyal etki minimizasyonunu içermektedir. Çevresel etki değerlendirme süreci için hem literatür çalışmaları incelenmiş hem de uluslararası değerlendirme metotlarına (Eco-indicator99, Recipe 2008, EDIP 2003, EPS 2000, vs.) başvurulmuştur. Ayrıca Uluslararası Standart Örgütünün ISO 14000 standardının ortaya koyduğu kriterlere de başvuru yapılarak yeni bir değerlendirme modeli önerilmiştir.  Çok amaçlı modelin çözümünde epsilon-constraint metodu kullanılmıştır.