فصل مشترک نظریه های علم ارتباطات با مسائل علوم کتابداری و اطلاع رسانی چیست؟

• Main Author: مهدی شقاقی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Central Library of Astan Quds Razavi 2013-06-01
• Series: کتابداری و اطلاع‌رسانی
• Online Access: http://lis.aqr-libjournal.ir/article_42629_cf344b6222d54ae74f61d568b79ebd03.pdf
• ISSN: 1680-9637; 2676-5977

<strong>هدف:</strong> هدف نوشتۀ حاضر، بررسی زمینههایی در دانش کتابداری و اطلاعرسانی است که طی آن، نظریههای علم ارتباطات میتواند سرنخهای مناسبی برای تحلیل و تحقیق ارائه کند. برای وصول به این هدف، سعی شده تا زمینههایی از دانش کتابداری و اطلاعرسانی که علم ارتباطات میتواند دستمایۀ خوبی برای عمقیابی و واکاوی ارائه نماید، معرفی و کاربست آن نظریهها بررسی شود.<br /> <strong>روش/رویکرد:</strong> در تحلیل حاضر از رویکرد تحلیل مفهومی (Conceptual Analysis) استفاده شده است. این رویکرد که در بررسیهای نظری کاربرد دارد، برای بسط یک یا گروهی از نظریات خاص یک فرد یا یک حوزه جهت وسعتبخشی، عمقبخشی، یا تحلیل مسائل حوزهای دیگر بهکار میرود. در اینجا سعی شده از منظر نظریههای علم ارتباطات به مسائل علوم کتابداری و اطلاعرسانی نگریسته شود.<br /> <strong>یافته</strong><strong></strong><strong>ها:</strong> از آنجا که علوم کتابداری و اطلاعرسانی از نظر بسیاری از نظریهپردازان این حوزه از علم ارتباطات جداییناپذیر دانسته شده و شأن ارتباطی برای این دانش قائل شدهاند، لذا علم ارتباطات یکی از حوزه‌هایی است که در این رشته ظهور و بروز داشته و حایز اهمیت دانسته شده است. با وجود این، حضور علم ارتباطات در علوم کتابداری و اطلاعرسانی عموماً در سطح ارتباط کتابدار- مراجعهکننده در فرایند مرجع باقی مانده و کمتر فراتر از آن رفته است. در نوشتۀ حاضر سعی خواهد شد تا مسائلی از حوزۀ کتابداری و اطلاعرسانی که از طریق نظریههای علم ارتباطات قابلیت طرح، تحلیل و تعمیق دارند، طرح شوند. برای این کار، این مسائل در سه سطح کلی کتاب، کتابخانه، و کتابدار طرح میشوند.<br /> <strong>اصالت/ارزش:</strong> کتابداری و اطلاعرسانی و علم ارتباطات دارای موضوع مورد بررسی مشترکی به نام پیام (اطلاع) هستند. هر چند بیشتر، اطلاع بهعنوان شیء در کتابداری و اطلاعرسانی موضوع تحقیق و کاربرد است، اما این شیء که هم محتوا، هم قالب و هم کلیّت آن میتواند به مثابۀ پیام باشد،  نمیتواند دور از نقش ارتباطی، اقناعی، مخاطبشناسانه، و فارغ از زمینۀ اجتماعی پیام نگریسته شود. مطالعة حاضر قصد در چنین زمینههایی را پر رنگ کند.