ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوج

یکی از مهم‌ترین چالش‌های توسعۀ روستایی در ایران، تقطیع و پراکندگی زیاد زمین‌های کشاورزی بهره‌برداران است که مدیریت منابع تولید را با مشکلات عدیده‌ای مواجه ساخته است. بسیاری از پژوهشگران، یکپارچه‌سازی اراضی را راه‌حلی منطقی و اجرایی برای حل این معضل می‌دانند و بر نقش سازندۀ سرمایۀ اجتماعی ـ شامل ساخت...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: جمشید عینالی
Format: Article
Language:fas
Published: University of Tehran 2014-07-01
Series:Pizhūhish/hā-yi Rūstāyī
Subjects:
Online Access:https://jrur.ut.ac.ir/article_52476_3fe57a0d7faeffefd6121ff520159357.pdf
id doaj-d2ede8dfe8b04f9eaf038e5cc9a312e1
record_format Article
spelling doaj-d2ede8dfe8b04f9eaf038e5cc9a312e12020-11-25T00:35:52ZfasUniversity of TehranPizhūhish/hā-yi Rūstāyī2008-73732423-77872014-07-015237539610.22059/jrur.2014.5247652476ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوججمشید عینالی0استادیار گروه جغرافیا، ‌دانشگاه زنجانیکی از مهم‌ترین چالش‌های توسعۀ روستایی در ایران، تقطیع و پراکندگی زیاد زمین‌های کشاورزی بهره‌برداران است که مدیریت منابع تولید را با مشکلات عدیده‌ای مواجه ساخته است. بسیاری از پژوهشگران، یکپارچه‌سازی اراضی را راه‌حلی منطقی و اجرایی برای حل این معضل می‌دانند و بر نقش سازندۀ سرمایۀ اجتماعی ـ شامل ساختارهای جامعه، انسجام، روابط افراد، و کارایی شبکه‌های محلی‌ـ در این فرایند تأکید می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش سرمایۀ اجتماعی بهره‌برداران در تشکیل گروه‌های خودجوش محلی و یکپارچه‌سازی زمین‌های پراکندۀ اعضا از این طریق است. روش تحقیق برای انجام این پژوهش، توصیفی‌ـ‌تحلیلی بود و به‌منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. جامعۀ آماری تحقیق 280 نفر از بهره‌برداران کشاورزی در روستاهای دهستان حصار ولی‌عصر بودند که زمین‌های‌شان یکپارچه شده بود. از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران، 150 بهره‌بردار به‌عنوان نمونه انتخاب شد و پرسش‌نامه به‌شیوۀ تصادفی ساده توزیع گردید. روایی پرسشنامه را گروهی از صاحب‌نظران تأیید کردند و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 937/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل کمّی داده‌ها از آزمون‌های آماری تحلیل واریانس، کروسکال والیس، همبستگی پیرسنه و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس نشان می‌دهند که میانگین عددی مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی بهره‌برداران، تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد. نتیجۀ تحلیل کروسکال والیس نیز نشان می‌دهد که بهره‌برداران پروژه‌های یکپارچه‌سازی‌‌شده در سه روستای مطالعه‌شده در برخورداری از ابعاد سرمایۀ اجتماعی تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. نتیجۀ تحلیل عاملی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی در پروژه‌های اجرا‌شده نشان می‌دهد که سه عامل اعتماد متقابل بین بهره‌برداران (با 39/19 درصد)، مشارکت و همکاری اعضا (با 2/17 درصد) و انسجام اجتماعی و مدیریت اشتراکی (با 56/11 درصد) که عمدتاً با ساختار اجتماعی مناطق روستایی ارتباط نزدیکی دارند، درمجموع نزدیک به 50 درصد از کل واریانس را به خود اختصاص داده‌اند.https://jrur.ut.ac.ir/article_52476_3fe57a0d7faeffefd6121ff520159357.pdfسرمایۀ اجتماعیشهرستان آوجمدیریت منابع کشاورزییکپارچه‌سازی اراضی
collection DOAJ
language fas
format Article
sources DOAJ
author جمشید عینالی
spellingShingle جمشید عینالی
ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوج
Pizhūhish/hā-yi Rūstāyī
سرمایۀ اجتماعی
شهرستان آوج
مدیریت منابع کشاورزی
یکپارچه‌سازی اراضی
author_facet جمشید عینالی
author_sort جمشید عینالی
title ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوج
title_short ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوج
title_full ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوج
title_fullStr ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوج
title_full_unstemmed ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوج
title_sort ارزیابی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی‌عصرـ‌شهرستان آوج
publisher University of Tehran
series Pizhūhish/hā-yi Rūstāyī
issn 2008-7373
2423-7787
publishDate 2014-07-01
description یکی از مهم‌ترین چالش‌های توسعۀ روستایی در ایران، تقطیع و پراکندگی زیاد زمین‌های کشاورزی بهره‌برداران است که مدیریت منابع تولید را با مشکلات عدیده‌ای مواجه ساخته است. بسیاری از پژوهشگران، یکپارچه‌سازی اراضی را راه‌حلی منطقی و اجرایی برای حل این معضل می‌دانند و بر نقش سازندۀ سرمایۀ اجتماعی ـ شامل ساختارهای جامعه، انسجام، روابط افراد، و کارایی شبکه‌های محلی‌ـ در این فرایند تأکید می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش سرمایۀ اجتماعی بهره‌برداران در تشکیل گروه‌های خودجوش محلی و یکپارچه‌سازی زمین‌های پراکندۀ اعضا از این طریق است. روش تحقیق برای انجام این پژوهش، توصیفی‌ـ‌تحلیلی بود و به‌منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. جامعۀ آماری تحقیق 280 نفر از بهره‌برداران کشاورزی در روستاهای دهستان حصار ولی‌عصر بودند که زمین‌های‌شان یکپارچه شده بود. از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران، 150 بهره‌بردار به‌عنوان نمونه انتخاب شد و پرسش‌نامه به‌شیوۀ تصادفی ساده توزیع گردید. روایی پرسشنامه را گروهی از صاحب‌نظران تأیید کردند و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 937/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل کمّی داده‌ها از آزمون‌های آماری تحلیل واریانس، کروسکال والیس، همبستگی پیرسنه و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس نشان می‌دهند که میانگین عددی مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی بهره‌برداران، تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد. نتیجۀ تحلیل کروسکال والیس نیز نشان می‌دهد که بهره‌برداران پروژه‌های یکپارچه‌سازی‌‌شده در سه روستای مطالعه‌شده در برخورداری از ابعاد سرمایۀ اجتماعی تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. نتیجۀ تحلیل عاملی نقش سرمایۀ اجتماعی در یکپارچه‌سازی اراضی در پروژه‌های اجرا‌شده نشان می‌دهد که سه عامل اعتماد متقابل بین بهره‌برداران (با 39/19 درصد)، مشارکت و همکاری اعضا (با 2/17 درصد) و انسجام اجتماعی و مدیریت اشتراکی (با 56/11 درصد) که عمدتاً با ساختار اجتماعی مناطق روستایی ارتباط نزدیکی دارند، درمجموع نزدیک به 50 درصد از کل واریانس را به خود اختصاص داده‌اند.
topic سرمایۀ اجتماعی
شهرستان آوج
مدیریت منابع کشاورزی
یکپارچه‌سازی اراضی
url https://jrur.ut.ac.ir/article_52476_3fe57a0d7faeffefd6121ff520159357.pdf
work_keys_str_mv AT jmsẖydʿynạly ạrzyạbynqsẖsrmạyەạjtmạʿydryḵpạrcẖhsạzyạrạḍyḵsẖạwrzymṭạlʿẗmwrdydhstạnḥṣạrwlyʿṣrsẖhrstạnậwj
_version_ 1725307355888877568