بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی
م بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریة مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی راحله گندمکار[1] امید طبیب زاده[2] تاریخ دریافت: 6/10/93 تاریخ تصویب: 26/12/93 چکیده مجاز به عنوان یکی از مهمترین فرایندهای تغییر معنی، نهتنها از اهمیت زیادی نزد متخصصان فن بلاغت و معنیشناسان تاریخی برخوردار بوده، ب...
Main Authors: | , |
---|---|
Format: | Article |
Language: | fas |
Published: |
Alzahra University
2017-06-01
|
Series: | زبان پژوهی |
Subjects: | |
Online Access: | http://jlr.alzahra.ac.ir/article_1840_cf33b9bd9de12a596382a3e58600c717.pdf |
id |
doaj-d447dc4ba1dd4b358422cbcab6712938 |
---|---|
record_format |
Article |
spelling |
doaj-d447dc4ba1dd4b358422cbcab67129382020-11-24T23:26:33ZfasAlzahra Universityزبان پژوهی2008-88332538-19892017-06-0192315117610.22051/jlr.2015.18401840بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختیامید طبیب زاده0راحله گندمکار1گروه زبان شناسی دانشگاه بوعلی سینادانشگاه بوعلی سینام بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریة مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی راحله گندمکار[1] امید طبیب زاده[2] تاریخ دریافت: 6/10/93 تاریخ تصویب: 26/12/93 چکیده مجاز به عنوان یکی از مهمترین فرایندهای تغییر معنی، نهتنها از اهمیت زیادی نزد متخصصان فن بلاغت و معنیشناسان تاریخی برخوردار بوده، بلکه دستکم به مدت سه دهه، از سوی معنیشناسان شناختی بهمثابة فرایندی در زبان خودکار سخنگویان مورد مطالعه قرار گرفته است. نظریة «مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی» که در سال 2006 از سوی ویویان ایوانز ارائه شد، به تبیین چگونگی عملکرد معنی در زبان بهویژه بر مبنای فرایندهای استعاره و مجاز میپردازد. بر اساس این نظریه، واژهها فاقد معنی هستند و معنی هر واژه تابع پارهگفتاری است که در آن قرار میگیرد. نگارندگان مقالة حاضر، ضمن بررسی و ارزیابی این نظریه در باب مجاز، به این نتیجه میرسند که قائل شدن به بیمعنایی مطلق واژهها در رویکردی واژهبنیاد، اساساً مشکلی روششناختی به حساب میآید. افزون بر این، نمیتوان بهلحاظ همزمانی به فرایندی به نام مجاز، آن هم در قالب سنتیاش قائل شد بلکه باید آن را فرایندی بر مبنای «کاهش» روی محور همنشینی تلقی کرد. به این ترتیب، میتوان واژهها را بهمثابة واحدهایی در نظر گرفت که خارج از بافت، معنی دارند ولی «معنیدار» به حساب نمیآیند. واژههای کلیدی: ساختار معنی، کاهش، مجاز، نظریة مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی، معنیشناسی شناختی [1] استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی(نویسندة مسئول)؛ rahelegandomkar@yahoo.com [2] دانشیار گروه زبانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا؛ otabibzadeh@yahoo.comhttp://jlr.alzahra.ac.ir/article_1840_cf33b9bd9de12a596382a3e58600c717.pdfساختار معنیکاهشمجازنظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختیمعنی شناسی شناختی |
collection |
DOAJ |
language |
fas |
format |
Article |
sources |
DOAJ |
author |
امید طبیب زاده راحله گندمکار |
spellingShingle |
امید طبیب زاده راحله گندمکار بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی زبان پژوهی ساختار معنی کاهش مجاز نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی معنی شناسی شناختی |
author_facet |
امید طبیب زاده راحله گندمکار |
author_sort |
امید طبیب زاده |
title |
بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی |
title_short |
بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی |
title_full |
بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی |
title_fullStr |
بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی |
title_full_unstemmed |
بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی |
title_sort |
بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی |
publisher |
Alzahra University |
series |
زبان پژوهی |
issn |
2008-8833 2538-1989 |
publishDate |
2017-06-01 |
description |
م
بررسی مجاز در زبان فارسی
بر مبنای نظریة مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی
راحله گندمکار[1]
امید طبیب زاده[2]
تاریخ دریافت: 6/10/93
تاریخ تصویب: 26/12/93
چکیده
مجاز به عنوان یکی از مهمترین فرایندهای تغییر معنی، نهتنها از اهمیت زیادی نزد متخصصان فن بلاغت و معنیشناسان تاریخی برخوردار بوده، بلکه دستکم به مدت سه دهه، از سوی معنیشناسان شناختی بهمثابة فرایندی در زبان خودکار سخنگویان مورد مطالعه قرار گرفته است. نظریة «مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی» که در سال 2006 از سوی ویویان ایوانز ارائه شد، به تبیین چگونگی عملکرد معنی در زبان بهویژه بر مبنای فرایندهای استعاره و مجاز میپردازد. بر اساس این نظریه، واژهها فاقد معنی هستند و معنی هر واژه تابع پارهگفتاری است که در آن قرار میگیرد. نگارندگان مقالة حاضر، ضمن بررسی و ارزیابی این نظریه در باب مجاز، به این نتیجه میرسند که قائل شدن به بیمعنایی مطلق واژهها در رویکردی واژهبنیاد، اساساً مشکلی روششناختی به حساب میآید. افزون بر این، نمیتوان بهلحاظ همزمانی به فرایندی به نام مجاز، آن هم در قالب سنتیاش قائل شد بلکه باید آن را فرایندی بر مبنای «کاهش» روی محور همنشینی تلقی کرد. به این ترتیب، میتوان واژهها را بهمثابة واحدهایی در نظر گرفت که خارج از بافت، معنی دارند ولی «معنیدار» به حساب نمیآیند.
واژههای کلیدی: ساختار معنی، کاهش، مجاز، نظریة مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی، معنیشناسی شناختی
[1] استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی(نویسندة مسئول)؛ rahelegandomkar@yahoo.com
[2] دانشیار گروه زبانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا؛ otabibzadeh@yahoo.com |
topic |
ساختار معنی کاهش مجاز نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی معنی شناسی شناختی |
url |
http://jlr.alzahra.ac.ir/article_1840_cf33b9bd9de12a596382a3e58600c717.pdf |
work_keys_str_mv |
AT ạmydṭbybzạdh brrsymjạzdrzbạnfạrsybrmbnạynẓryhymfạhymwạzẖgạnywạlgwhạysẖnạkẖty AT rạḥlhgndmḵạr brrsymjạzdrzbạnfạrsybrmbnạynẓryhymfạhymwạzẖgạnywạlgwhạysẖnạkẖty |
_version_ |
1725554605905936384 |