تجزیه به آحاد واژگان و کاربست آن در ترجمۀ قرآن (مطالعۀ مورد پژوهانۀ سوره های نور، فرقان و شعراء)

• Main Authors: سید مهدی مسبوق, مرتضی قائمی, علی حسین غلامی یلقون آقاج
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Alzahra University 2019-02-01
• Series: زبان پژوهی
• Subjects: قرآن; ترجمه; تجزیه به آحاد واژگان
• Online Access: http://jlr.alzahra.ac.ir/article_3003_a19a91ac18037e017cab89f41fc46a84.pdf
• ISSN: 2008-8833; 2538-1989

تجزیه به آحادِ واژگان، به عنوان یکی از نظریه­ های حوزۀ معنا­شناسی و مطالعات معنایی، به تجزیۀ واحدهای زبانی و اجزای تشکیل‌دهندۀ آ­ن­ها می­پردازد. این روش در شناساییِ تفاوت­های معناییِ بینِ واژگانِ هم­معنا، اهمیت بسیاری دارد و معنای نهفته در لایه­های معنایی واژگان را کشف و بیان می­کند. پژوهش پیش­رو، کوشیده ­است با معرفی روش تجزیه به آحاد واژگان ، به عنوان رویکردی نو در حوزۀ معنا­­شناسی به شیوه­ های برابریابی واژگان، به تحلیل مؤلفه­ای معنای واژگان بپردازد. این پژوهش از جنبة هدف، کاربردی است و با روش توصیفی- تحلیلی ازگونة انتقادی سامان یافته ­است؛ از این رو، با تکیه بر منتخبی از واژه­های سوره‌های نور، فرقان و شعراء در ترجمه­ های آیتی (Ayati, n.d.)، الهی ­قمشه ­ای (Elahi Qomshehei, 2002)، رضایی اصفهانی Rezaei Isfahani, n.d.))، فولادوند (Foolad vand, 2007) و معزّی (Moezzi, 1993) به بررسی عملکرد مترجم ­ها در برابریابی واژه­های نشان­دار و شیوۀ انتقال مؤلفه­ های معنایی این­گونه واژه­ها می‌پردازد. برآیندِ پژوهش، نشان می‌دهد که توجهِ ناکافیِ مترجم ­ها به آحاد تشکیل­ دهندۀ معنای یک واژه، منجر به ارائۀ معنای اولیه و هسته ­ای از واژه شده­ است. با وجود اینکه هیچ­ ک از مترجم ­ها در ارائۀ برابر نهادهای دقیقِ واژه ­های مورد بررسی، کاملاً موفق عمل نکرده­اند؛ باید اشاره نمود به ترتیب ترجمه­ های رضایی اصفهانی، الهی قمشه‌ای، آیتی، معزی و فولادوند دربردارندة بیشترین تا کمترین توجه به آحاد معنایی واژگان قرآنی بوده‌اند.