KURŞUNLU (ORTAKENT-KOYULHİSAR-SİVAS) DAMAR TİPİ Pb-Zn-Cu YATAKLARINDA KÜKÜRT İZOTOPLARI İNCELEMESİ

• Main Author: Ahmet GÖKÇE
• Format: Article
• Language: English
• Published: General Directorate of Mineral Research and Exploration 1990-04-01
• Series: Bulletin of the Mineral Research and Exploration
• Subjects: -
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3930/460660?publisher=mta
• ISSN: 0026-4563; 2651-3048

Kurşunlu Pb-Zn-Cu yataklan Doğu Karadeniz Bölgesinin güney ve batı kesimlerinde yaygın olarak gözlenen damar tipi sülfit yataklarının tipik örneklerindendir. Üst Kretase yaşlı ve genellikle andezitik yer yer ise dasitik bileşimli volkanik ve Volkanotortul kayaçları kesen faylar boyunca yataklanmışlardır. Cevher minerali olarak galenit, sfalerit, pirit, kalkopirit, kalkosin ve hematit, gang minerali olarak ise kuvars, kalsit ve az miktarda barit içermektedirler. Cevher damarlarından ahnan cevher örneklerinden ayrılmış galenit, sfalerit, pirit ve kalkopiritin yapısında bulunan kükürtün izotopsal bileşimleri (d34SCDT) sırasıyla -6. -8.4 °/°°, -4.6 - -7.6 °/°°, -4.3 - - 6.0 °/°° ve -3.7 - -6.3 °/°° değer aralıklarında olup,genel olarak -3.7 ile -8.4 °/°° arasında değişen negatif değerler şeklindedirler. Bu minerallerden yalnızca sfalerit ile galenit arasında olasılıkla sınırlı bir izotopsal dengenin varlığı düşünülmüş olup, kükürt izotoptan ayrımlanma termometresine göre oluşum sıcaklığı ortalama 327°C olarak hesaplanmıştır. Bu değerlere göre yöredeki cevher damarlarında bulunan kükürtün kökenini kesin olarak magmatik, denizel veya biyolojik olarak tanımlamak mümkün olmayıp, yapılan yorum ve yaklaşımlarla bu izotopsal bileşimde bir kükürtün; yöredeki volkanik ve volkano-tortul kayaçlardan derine sızan yüzey kökenli sularca çözülmüş d 34 S değeri sıfıra yakın magmatik kökenli kükürtün barit gibi ağır izotopsal bileşimde kukun kullanan sülfat mineralleri ile daha hafif izotopsal bileşimde kükürt kullanan sülfit mineralleri arasında izotopsal farklılaşma sürecine uygun olarak paylaşılması sonucu geliştiği kanısına varılmıştır.