اثر تنش یخ زدگی بر گیاه بنفشه (Viola gracilis L.) تحت شرایط آزمایشگاهی

• Main Authors: احمد نظامی, فاطمه کیخا آخر, محمد جواد موسوی, ابراهیم ایزدی, سمیه نظامی, مریم یوسف ثانی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2011-04-01
• Series: بوم شناسی کشاورزی
• Subjects: خوسرمایی; درصد بقاء; نشت الکترولیت ها; وزن خشک
• Online Access: https://agry.um.ac.ir/article_30507_d482c41c87e8293099bbdee9d09f4f39.pdf
• ISSN: 2008-7713; 2423-4281

این مطالعه با هدف بررسی تحمل به یخ‌زدگی گیاه بنفشه (Viola gracilis L.) در شرایط کنترل شده و به صورت طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1387 انجام شد. به این منظور گیاهان پس از کشت و رشد در خزانه در اواسط پاییز و خوسرمایی در شرایط طبیعی در طول پاییز، در مرحله 5- 7 برگی با قرار گرفتن در فریزر ترموگرادیان در معرض 12 دمای یخ‌زدگی (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-، 14-، 16-، 18-، 20- و 22- درجه سانتی‌گراد) قرار داده شدند. پایداری غشاء پلاسمایی پس از یخ‌زدگی از طریق اندازه گیری نشت الکترولیت ها و درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان پس از سه هفته رشد در شاسی سرد و به ترتیب از طریق شمارش تعداد بوته ها و تعیین نسبت آن ها به تعداد بوته قبل از تیمار یخ‌زدگی و اندازه گیری صفاتی نظیر وزن خشک، ارتفاع گیاه، تعداد گل و تعداد شاخه جانبی تعیین شد. با کاهش دما درصد نشت الکترولیت ها به طور معنی داری افزایش یافت، به طوری که در دمای 20- درجه سانتی‌گراد به حداکثر رسید. درصد بقاء گیاهان تا دمای 18- درجه سانتی‌گراد تحت تأثیر قرار نگرفت، ولی در دمای پایین تر، درصد بقاء کاهش معنی داری نشان داد. بر اساس نتایج حاصل، دمای کشنده 50 درصد گیاهان (LT50) بر اساس درصد نشت و درصد بقاء به ترتیب 20- و 4/19- درجه سانتی‌گراد تعیین شد. کاهش دما به کمتر از 18- درجه سانتی‌گراد سبب کاهش شدید وزن خشک گیاهان شد و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک گیاهان ( (RDMT502/19- درجه سانتی‌گراد بود.