تأثیر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه بر روند تغییرات تراز آب زیرزمینی (مطالعه موردی: آبخوان رشکان)

• Main Authors: مهدی مطلبیان, حجت احمدی, امیر رئوف, نیک کارترایت
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-05-01
• Series: مجله آب و خاک
• Subjects: آبخوان ساحلی; تداخل آب شور; تغییر غلظت; مدل seawat
• Online Access: https://jsw.um.ac.ir/article_38802_28fabf616ff252e12e2a116adfebefe1.pdf
• ISSN: 2008-4757; 2423-396X

در سال­های اخیر به دلایل مختلف، از حجم دریاچه ارومیه کاسته شده است. هدف از این تحقیق بررسی میزان تأثیر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه بر تراز آب زیرزمینی و میزان پیشروی و یا پسروی آب شور نسبت به سفره آب شیرین ساحلی محدود به غرب دریاچه می­باشد. در این پژوهش به منظور شبیه­سازی رفتار متقابل آب زیرزمینی ساحلی و آب شور دریاچه از مدل SEAWAT استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در سال­های اخیر تغییر چشم­گیری در جابه­جایی گوه آب شور صورت نگرفته است و این تغییر کمتر از 50 متر در عرض می­باشد.  قسمت بالای گوه که متصل به دریاچه می‌باشد بیشتر تحت تأثیر کاهش تراز دریاچه قرار گرفته است که دلیل آن پسروی شرایط مرزی اعمال شده در اثر پسروی آب دریاچه است. همچنین یافته­های تحقیق نشان داد در صورتی که غلظت آب دریاچه ثابت در نظر گرفته شود میزان افزایش و یا کاهش تراز آب زیرزمینی برابر با افزایش و یا کاهش تراز سطح دریاچه در سراسر آبخوان خواهد بود. در زمانی که تأثیر تغییرات چگالی نادیده گرفته شود سطح آب زیرزمینی بیش از حدود 2 برابر نسبت به زمانی که تغییرات چگالی در نظر گرفته شود تحت تأثیر تغییرات تراز دریاچه می­باشد. نتایج بررسی نشان داد باوجود کاهش حدود 7 متری تراز دریاچه ارومیه به دلیل افزایش چگالی قابل ملاحظه آب آن، گوه­ی آب شور پیشروی داشته است. بررسی­ها نشان می­دهد حتی در صورت افزایش تراز آب دریاچه و به تبع آن کاهش چگالی آب، گوه آب شور پسروی خواهد کرد.