مطالعه اثر متقابل دمای سطحی آب دریا برسرعت باد سطحی با استفاده از داده های میدانی وماهواره ای درخزرجنوبی (استان مازندران)

• Main Authors: مسعود ترابی آزاد, عباسعلی علی اکبری بیدختی, حسین صالحیان فر
• Format: Article
• Language: fas
• Published: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح 2016-06-01
• Series: اطلاعات جغرافیایی
• Subjects: دمای سطح دریا; تغییرات سرعت باد; اختلاف دما; شارگرمای نهان; شارگرمای محسوس; دریای خزر
• Online Access: http://www.sepehr.org/article_20140_91f6db60f40bf420a6df1de222045681.pdf

بسیاری از شرایط هیدرولوژیک در دریاها به تغییر دما بستگی داشته و میزان این پارامتر عامل تعیین کننده مهمی در شرایط محیطی هر منطقه می‌باشد. تغییرات دما و باد سطحی سبب تغییر چگالی آب دریا شده و تغییر چگالی در میزان پایداری و اختلاط ستون آب دریا مؤثر است .دراین تحقیق اثر متقابل دمای سطح آب دریا (SST) بر سرعت باد سطحی درمنطقه خزر جنوبی (استان مازندران) بررسی شده است. ابتدا داده‌های دمای سطح آب دریا،توسط سنجنده AVHRR ماهواره NOAA  وداده‌های سرعت بادسطحی،توسط ماهوارهQuikSCAT برای منطقه‌ای به ابعاد 220 ×340 کیلومتر مربع در خزر جنوبی گردآوری شد. پس از تجزیه وتحلیل داده‌های ماهواره‌ای دمای سطح دریا ، تغییرات ماهانه و فصلی آن توسط نرم افزار Tecplot برای این منطقه رسم گردید.مشخص شد که میانگین دمای فصلی(بهار و تابستان) سواحل شرقی خزرجنوبی  c ْ87/0 ازنواحی غربی آن بیشتراست. برای بررسی اثر متقابل دمای سطح دریا برسرعت باد سطحی، چهار ایستگاه A وD (درناحیه غربی)،B وC (درناحیه شرقی)درخزرجنوبی انتخاب گردید.سپس نمودار سری زمانی دما، اختلاف دمابین چهار ایستگاه، سری زمانی سرعت بادو سری زمانی اختلاف سرعت باد بین چهار ایستگاه ازسال 2000تا2005 برای فصل‌های بهار و تابستان رسم و مقایسه شد. نتایج نشان می‌دهد که برای فصل تابستان،در80% و برای فصل بهار، در 66% مواردبا افزایش اختلاف دما بین چهار ایستگاه، اختلاف سرعت نیزافزایش می‌یابد.در این دو فصل بدلیل کاهش فعالیت سیستم‌های جوّی، اختلاف دمای دو ایستگاه تأثیر قابل توجهی درتقویت اختلاف سرعت باد دارد. میانگین اندازه اختلاف سرعت باد در دوره آماری2005-2000 در ایستگاه‌ها برای فصل بهار ، m/s 7/.و برای فصل تابستان ،m/s 37/1 می‌باشد.