BAZI TÜRK EKMEKLİK BUĞDAY MELEZLERİNDE KATLANMIŞ HAPLOİD HATLARIN TARANMASI İÇİN ANTER KÜLTÜRÜNÜN KULLANIMI

• Main Authors: Ozcan YORGANCILAR, Aysel YORGANCILAR, Aysen YUMURTACU
• Format: Article
• Language: English
• Published: Anadolu University 2014-01-01
• Series: Anadolu University Journal of Science and Technology - C. Life Sciences and Biotechnology
• Subjects: -; anther; albino; bread wheat; callus; doubled haploid; hybrid; Anther kültürü; Albino; Ekmeklik buğday; Kallus; Katlanmış haploid; Hibrid
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/aubtdc/issue/3055/42419?publisher=https-www-eskisehir-edu-tr
• ISSN: 2146-0264; 2146-0213

Mevcut çalışmada, iki Türk ekmeklik buğday çeşidinin (Sönmez01 ve Es26) farklı ekmeklik buğdaylarla melezlenmesi sonrası oluşturulmuş 30 F kökenli buğday çaprazının katlanmış haploid (DH) verimliliğini araştırmak amaçlanmıştır. Özellikle verici ebeveynler yüksek verimli ve hastalıklara dirençli yeni geliştirilmiş ekmeklik buğday genotiplerinden seçilmiştir. Tüm bitki materyali 2010-2011 sezonunda Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazisine ekilmiş ve her gruptan gelişimin uygun evresinde ortalama 40 başak hasat edilmiştir. Anter kültürü koşulları altında, MN6 başlangıç besiyeri olarak kullanılmış, 190-II rejenerasyon besiyeri olarak seçilmiştir. F2 melezlerinin üçte ikisinden kallus elde edilmiş ve bunlar 16 albino bitkicik üretmişlerdir. Kallus üretiminin genişletilmiş oranları %3.25 ile %50.5 arasında değişmiştir. Yedi melez buğday örneği sadece %0.25 yeşil bitkicik üretmiş, ancak sadece bir melezde yeşil bitkicik rejenerasyon yüzdesi %6.25 olarak hesaplanmıştır. Es26’dan kökenlenmiş F2 melezlerinde hiç katlanmış haploid bitki gözlenmemişken, tüm sonuçlara göre, beş yeni katlanmış haploid (DH) buğday Sönmez01’den kökenlenmiş farklı F2 melezlerinden oluşmuştur. Özetle, F kökenli bu beş katlanmış haploid ekmeklik buğday melezinin genom ve fenom temelli değerlendirilmesi, çevresel streslere karşı dayanıklı yeni bitki seçmede yeni nesil ıslah platformları için dizayn edilmiş ilave bir populasyon kaynağı tanımlamaya yardımcı olabilir. Ayrıca, bu çalışmada kullanılmış modifiye anter kültürü metodu, gelecekte diğer ekmeklik buğday çeşitleri, hatları ve tescilli genotipler için katlanmış haploid (DH) ekmeklik buğday populasyonu oluşturulmasında kullanılabilir.