بررسی اثر ورمی کمپوست، کودهای زیستی و نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی مریم گلی (Salvia officinalis L.) تحت شرایط مختلف رطوبتی

• Main Authors: مصطفی گواهی, امیر قلاوند, فرزاد نجفی, علی سروش زاده
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2017-09-01
• Series: بوم شناسی کشاورزی
• Subjects: اسانس; تغذیه ارگانیک; تنش خشکی; حاصلخیزی خاک
• Online Access: https://agry.um.ac.ir/article_35858_0f975c801088a8373053e5bbd96f2fa7.pdf
• ISSN: 2008-7713; 2423-4281

مریم‌گلی (Salvia officinalis L.) یک گیاه دارویی متداول است که به طور گسترده‌ای در صنایع غذایی و داروسازی مورد استفاده قرار می-گیرد. به منظور بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست،کودهای زیستی و نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی مریم‌گلی تحت شرایط مختلف رطوبتی، آزمایشی به-صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال‌های 92-1391 و 93-1392 انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری (I) در سه سطح: آبیاری پس از مصرف 40 درصد رطوبت قابل استفاده در عمق توسعه ریشه (I1) آبیاری پس از مصرف 60 درصد رطوبت قابل استفاده در عمق توسعه ریشه (I2) آبیاری پس از مصرف 80 درصد رطوبت قابل استفاده در عمق توسعه ریشه (I3) و حاصلخیزکننده‌های خاک در پنج سطح: عدم مصرف کود (F0)، کود شیمیایی اوره (150 کیلوگرم در هکتار) (Ur)، باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن (NFB)، ورمی‌کمپوست (V)، ورمی‌کمپوست + باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن (V+NFB) بودند که به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که گیاهان تحت تیمار بدون تنش (I1) و ورمی‌کمپوست + باکتری (V+NFB) ارتفاع، قطر کانوپی، سطح برگ و عملکرد خشک بیشتری در هر سه برداشت برخوردار بودند. همچنین بیشترین مقدار اسانس و ترکیبات اسانس در هر سه برداشت در تنش متوسط و ورمی‌کمپوست+باکتری به‌دست آمد. در بین زمان های برداشت بیشترین ارتفاع (84/28 سانتی‌متر)، قطر کانوپی (58/29 سانتی‌متر)، سطح برگ (77/1) و عملکرد خشک (964/2 تن در هکنار) در برداشت سوم مشاهده شد. بیشترین مقدار اسانس(90/1 درصد) در برداشت دوم و آلفا توجون (73/32 درصد)، 1و8 سینئول (91/10 درصد) و کامفور (47/23 درصد) در برداشت سوم به‌دست آمد. به‌طور کلی، نتایج آزمایش نشان داد که مصرف ورمی‌کمپوست + باکتری سبب بهبود خصوصیات رشدی، مقدار اسانس و کیفیت اسانس شد. از طرفی بالاترین مقادیر خصوصیات رشدی در تیمار بدون تنش و بیشترین مقادیر اسانس و ترکیبات اسانس در تنش متوسط به‌دست آمد.