مقایسه دو سامانه آمریکایی (2014) و جهانی (2015) در رده‌بندی خاک‌های مناطق ایرانشهر و دلگان، استان سیستان و بلوچستان

• Main Authors: صالح سنجری, محمد هادی فرپور, مجید محمودآبادی, سعید برخوری
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-12-01
• Series: مجله آب و خاک
• Subjects: ایران; آهکی; شور; گچی; همبستگی خاک
• Online Access: https://jsw.um.ac.ir/article_38852_418e8081061faf0a439abd55836e6e7d.pdf

طبقه­بندی خاک، ابزاری مفید برای فهم و مدیریت صحیح خاک­ها می­باشد. در این پژوهش، مقایسه دو سامانه رده­بندی آمریکایی و جهانی در ارتباط با خاک­های خشک و فراخشک منطقه ایرانشهر و دلگان واقع در استان سیستان و بلوچستان مورد بحث قرار گرفته است. پس از تفکیک سطوح ژئومورفیک در این منطقه، تعدادی خاکرخ در هر کدام حفر و تشریح گردید. در نهایت تعداد 10 خاکرخ شاهد با در نظر گرفتن تنوع خاکی (خاک­های جوان، گچی، آهکی، شور و سدیمی)، برای این مطالعه انتخاب شد. افق­های مشخصه کلسیک، جیپسیک، انهیدریتیک، آرجیلیک، ناتریک و سالیک پس از مطالعات صحرایی و نتایج آزمایشگاهی شناسایی شدند. بر اساس یافته­های این پژوهش، اضافه کردن زیرگروه­های جدید یرمیک توری­فلوونتز، یرمیک توری­اُرتنتز، کلسیک جیپسی­آرجیدز، جیپسیک ناترسالیدز، ناتریک جیپسی­سالیدز، انهیدریتیک جیپسی­سالیدز و انهیدریتیک کلسی­سالیدز به سامانه رده‌بندی آمریکایی از یک سو و افزودن توصیف‌کننده انهایدرایت و هم‌چنین توصیف‌کننده اکوییک برای خاکی با گروه مرجع سولونچاک در سامانه رده‌بندی جهانی، می­تواند در همبستگی بالاتر این دو سامانه رده­بندی مؤثرتر باشد. از طرفی، درصد کربنات کلسیم معادل برای افق کلسیک در ارتباط با خاک­هایی با بافت درشت و سنگریزه به مانند سامانه رده­بندی آمریکایی، برای سامانه رده­بندی جهانی نیز پیشنهاد می­شود. هم­چنین برای سامانه رده‌بندی آمریکایی، تعریف افق سالیک، مشابه آنچه که در سامانه رده­بندی جهانی آمده توصیه می­گردد. نتایج پژوهش نشان داد که سامانه رده­بندی جهانی برای تفسیر خاک­های شور، سدیمی، گچی، آهکی و جوان، به‌دلیل استفاده از توصیف‌کننده­های مختلف و انعطاف‌پذیری بالاتر در انعکاس خصوصیات خاک­ها کارایی بیشتری دارد.