KARABAĞLAR POLYESİNDE YERALTI SUYU METAL-METALOİT İÇERİĞİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ (MUĞLA, TÜRKİYE)

• Main Authors: Bedri KURTULUŞ, Çağdaş SAĞIR, Özgür AVŞAR
• Format: Article
• Language: English
• Published: General Directorate of Mineral Research and Exploration 2017-04-01
• Series: Bulletin of the Mineral Research and Exploration
• Subjects: Groundwater; Heavy Metal; Muğla; Karst; Geostatistic; Yeraltı Suyu; Metal; Jeoistatistik
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/26475/304493?publisher=mta

Bu çalışmada Karabağlar Polyesinde (Muğla, Türkiye) bulunan, içme ve sulamada kullanılan 84 su kuyusunun ağır metal (Ti, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Mo, Cd, Ba, Pb) ve metaloit (As) analizleri gerçekleştirilmiş, sonuçlar istatistiksel yöntemlerle değerlendirilerek, elementler arasındaki etkileşimler araştırılmıştır. Bu elementlerden Ti, Mn, Fe, Zn, Mo, Pb pek çok kuyuda bulunmamaktadır. Bulgulara göre en güçlü korelasyon As-Cu arasındadır (R=0.832). As-Ni (R=0.789) ve Cu-Ni (R=0.776) güçlü diğer korelasyonlardır. Bu elementler arasındaki ilişki Kümeleme Analizinde (KA) de görülmektedir. KA verilerine göre yakınlık matrisinde en yakın mesafeler bu 3 element için saptanmıştır. Ayrıca, KA sonuç matrisinden oluşturulan dendrogramda elementler 3 temel küme oluşturmuştur. Bu kümeler, temel bile- şenler analizi (TBA) bulguları ile de örtüşmektedir. TBA da tüm elementleri 3 farklı kümede toplamıştır. Bu kümelerden birincisinde As, Cu, Ni; ikincisinde Mo ve Cd; üçüncüsünde Cr ve Ba yer almaktadır. Bölgede çalışılan elementlerin birikimleri de Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testleri kullanılarak ortaya konulmuştur. Sonuçlara göre bölgede çalışılan elementler arasında en az rastlanılanı Cu, en fazla rastlanılanı ise Ba’dır (p<0.05). Ni ve Mo hariç diğer tüm elementlerin miktarları arasındaki farklar istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05). Ayrıca hem elementler hem de bazı su kalite parametreleri, EPA (U. S. Environmental Protection Agency) ve Türk kıta içi su kaynakları sınıflandırması ile karşılaştırılmış ve tehlike arz eden bir duruma rastlanmamıştır.