Phase Transitions of Binary Lipid Mixtures: A Combined Study by Adiabatic Scanning Calorimetry and Quartz Crystal Microbalance with Dissipation Monitoring

The phase transitions of binary lipid mixtures are studied by a combination of Peltier-element-based adiabatic scanning calorimetry (pASC) and quartz crystal microbalance with dissipation monitoring (QCM-D). pASC, a novel type of calorimeter, provides valuable and unambiguous information on the heat...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: P. Losada-Pérez, N. Mertens, B. de Medio-Vasconcelos, E. Slenders, J. Leys, M. Peeters, B. van Grinsven, J. Gruber, C. Glorieux, H. Pfeiffer, P. Wagner, J. Thoen
Format: Article
Language:English
Published: Hindawi Limited 2015-01-01
Series:Advances in Condensed Matter Physics
Online Access:http://dx.doi.org/10.1155/2015/479318
id doaj-d1278884e0274b59af646a09fa8d17c7
record_format Article
spelling doaj-d1278884e0274b59af646a09fa8d17c72020-11-24T23:55:02ZengHindawi LimitedAdvances in Condensed Matter Physics1687-81081687-81242015-01-01201510.1155/2015/479318479318Phase Transitions of Binary Lipid Mixtures: A Combined Study by Adiabatic Scanning Calorimetry and Quartz Crystal Microbalance with Dissipation MonitoringP. Losada-Pérez0N. Mertens1B. de Medio-Vasconcelos2E. Slenders3J. Leys4M. Peeters5B. van Grinsven6J. Gruber7C. Glorieux8H. Pfeiffer9P. Wagner10J. Thoen11Institute for Materials Research IMO, Hasselt University, Wetenschapspark 1, 3590 Diepenbeek, BelgiumLaboratorium voor Akoestiek en Thermische Fysica, Departement Natuurkunde en Sterrenkunde, KU Leuven, Celestijnenlaan 200D Bus 2416, 3001 Leuven, BelgiumInstituto de Química, Universidade de São Paulo, 748 Av. Prof. Lineu Prestes, 05508-000 São Paulo, SP, BrazilLaboratorium voor Akoestiek en Thermische Fysica, Departement Natuurkunde en Sterrenkunde, KU Leuven, Celestijnenlaan 200D Bus 2416, 3001 Leuven, BelgiumLaboratorium voor Akoestiek en Thermische Fysica, Departement Natuurkunde en Sterrenkunde, KU Leuven, Celestijnenlaan 200D Bus 2416, 3001 Leuven, BelgiumInstitute for Materials Research IMO, Hasselt University, Wetenschapspark 1, 3590 Diepenbeek, BelgiumMaastricht Science Programme, Maastricht University, 6200 MD Maastricht, NetherlandsInstituto de Química, Universidade de São Paulo, 748 Av. Prof. Lineu Prestes, 05508-000 São Paulo, SP, BrazilLaboratorium voor Akoestiek en Thermische Fysica, Departement Natuurkunde en Sterrenkunde, KU Leuven, Celestijnenlaan 200D Bus 2416, 3001 Leuven, BelgiumStructurele Materialen, Departement Materiaalkunde, KU Leuven, Kasteelpark Arenberg 44 Bus 2450, 3001 Leuven, BelgiumInstitute for Materials Research IMO, Hasselt University, Wetenschapspark 1, 3590 Diepenbeek, BelgiumLaboratorium voor Akoestiek en Thermische Fysica, Departement Natuurkunde en Sterrenkunde, KU Leuven, Celestijnenlaan 200D Bus 2416, 3001 Leuven, BelgiumThe phase transitions of binary lipid mixtures are studied by a combination of Peltier-element-based adiabatic scanning calorimetry (pASC) and quartz crystal microbalance with dissipation monitoring (QCM-D). pASC, a novel type of calorimeter, provides valuable and unambiguous information on the heat capacity and the enthalpy, whereas QCM-D is proposed as a genuine way of determining phase diagrams by analysing the temperature dependence of the viscosity. Two binary mixtures of phospholipids with the same polar head and differing in the alkyl chain length, DMPC + DPPC and DMPC + DSPC, are discussed. Both techniques give consistent phase diagrams, which compare well with literature results, showing their capability to map the phase behaviour of pure lipids as well as lipid mixtures. This work can be considered as a departure point for further investigations on more complex lipid mixtures displaying relevant phases such as the liquid-ordered phase and solid-lipid interfaces with biologically functional importance.http://dx.doi.org/10.1155/2015/479318
collection DOAJ
language English
format Article
sources DOAJ
author P. Losada-Pérez
N. Mertens
B. de Medio-Vasconcelos
E. Slenders
J. Leys
M. Peeters
B. van Grinsven
J. Gruber
C. Glorieux
H. Pfeiffer
P. Wagner
J. Thoen
spellingShingle P. Losada-Pérez
N. Mertens
B. de Medio-Vasconcelos
E. Slenders
J. Leys
M. Peeters
B. van Grinsven
J. Gruber
C. Glorieux
H. Pfeiffer
P. Wagner
J. Thoen
Phase Transitions of Binary Lipid Mixtures: A Combined Study by Adiabatic Scanning Calorimetry and Quartz Crystal Microbalance with Dissipation Monitoring
Advances in Condensed Matter Physics
author_facet P. Losada-Pérez
N. Mertens
B. de Medio-Vasconcelos
E. Slenders
J. Leys
M. Peeters
B. van Grinsven
J. Gruber
C. Glorieux
H. Pfeiffer
P. Wagner
J. Thoen
author_sort P. Losada-Pérez
title Phase Transitions of Binary Lipid Mixtures: A Combined Study by Adiabatic Scanning Calorimetry and Quartz Crystal Microbalance with Dissipation Monitoring
title_short Phase Transitions of Binary Lipid Mixtures: A Combined Study by Adiabatic Scanning Calorimetry and Quartz Crystal Microbalance with Dissipation Monitoring
title_full Phase Transitions of Binary Lipid Mixtures: A Combined Study by Adiabatic Scanning Calorimetry and Quartz Crystal Microbalance with Dissipation Monitoring
title_fullStr Phase Transitions of Binary Lipid Mixtures: A Combined Study by Adiabatic Scanning Calorimetry and Quartz Crystal Microbalance with Dissipation Monitoring
title_full_unstemmed Phase Transitions of Binary Lipid Mixtures: A Combined Study by Adiabatic Scanning Calorimetry and Quartz Crystal Microbalance with Dissipation Monitoring
title_sort phase transitions of binary lipid mixtures: a combined study by adiabatic scanning calorimetry and quartz crystal microbalance with dissipation monitoring
publisher Hindawi Limited
series Advances in Condensed Matter Physics
issn 1687-8108
1687-8124
publishDate 2015-01-01
description The phase transitions of binary lipid mixtures are studied by a combination of Peltier-element-based adiabatic scanning calorimetry (pASC) and quartz crystal microbalance with dissipation monitoring (QCM-D). pASC, a novel type of calorimeter, provides valuable and unambiguous information on the heat capacity and the enthalpy, whereas QCM-D is proposed as a genuine way of determining phase diagrams by analysing the temperature dependence of the viscosity. Two binary mixtures of phospholipids with the same polar head and differing in the alkyl chain length, DMPC + DPPC and DMPC + DSPC, are discussed. Both techniques give consistent phase diagrams, which compare well with literature results, showing their capability to map the phase behaviour of pure lipids as well as lipid mixtures. This work can be considered as a departure point for further investigations on more complex lipid mixtures displaying relevant phases such as the liquid-ordered phase and solid-lipid interfaces with biologically functional importance.
url http://dx.doi.org/10.1155/2015/479318
work_keys_str_mv AT plosadaperez phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT nmertens phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT bdemediovasconcelos phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT eslenders phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT jleys phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT mpeeters phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT bvangrinsven phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT jgruber phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT cglorieux phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT hpfeiffer phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT pwagner phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
AT jthoen phasetransitionsofbinarylipidmixturesacombinedstudybyadiabaticscanningcalorimetryandquartzcrystalmicrobalancewithdissipationmonitoring
_version_ 1725463853245923328